2025–2026-жылдары Өзбекстан бийлиги абанын булганышына каршы күрөшүү долбоорлоруна болжол менен 1,5 трлн сум (120,6 млн доллар) жумшайт. Бул тууралуу 3-декабрда Өзбекстандын Олий Мажлисинин (парламентинин) депутаттарынын суроолоруна биринчи вице-премьер, экономика жана каржы министри Жамшид Кучкаров менен Улуттук экология жана климат өзгөрүүсү комитетинин төрага орун басары Жусупбек Казбеков берген жоопторунда айтылды.

Мыйзам чыгаруу палатасында 2026-жылы ишканаларды заманбап фильтрлер жана тазалоочу курулмалар менен камсыз кылууга жана экологиялык долбоорлорду ишке ашырууга канча каражат бөлүнөөрү тууралуу суроо берилди. Казбековдун айтымында, бюджетке кошумча каражат түшүүлөрүнүн эсебинен Ташкентке 548 млрд сум (45,6 млн доллар) бөлүү пландалууда. Кучкаров болсо мындан сырткары өлкөнүн абасын тазалоо программаларына ылайык 2025-жылдын аягына чейин тиешелүү түзүмдөргө дагы 900 млрд сум (75 млн доллар) бөлүнөрүн кошумчалады.

Өткөн ноябрдын акырында Өзбекстанда абанын булганышына каршы күрөш күчөтүлдү. Президенттин жарлыгы менен Ташкенттеги экологиялык кырдаалды жакшыртуу боюнча шашылыш чараларды ишке ашыруу үчүн атайын комиссия түзүлгөн. Анын төрайымы болуп өлкө башчысынын улуу кызы, президент администрациясынын жетекчиси Саида Мирзиёева дайындалган. Экокомиссия күн сайын отканаларда жана ишканаларда рейддерди өткөрүп, борбор шаардагы жана анын айланасындагы абаны булгаган объекттерди аныктоо жана токтотуу аракеттерин көрүүдө. Ошол эле учурда шаарда көчөлөрдү нымдоо, арыктарды тазалоо жана фонтандарды оңдоо иштери жүргүзүлүүдө.

Комиссия дээрлик күн сайын президентке аткарылган иштер боюнча отчет берип турат. Шавкат Мирзиёев Ташкенттин абаны тазалоо тажрыйбасын Өзбекстандын бардык аймактарына жайылтууну тапшырды. Натыйжада Андижан, Фергана, Бухара жана башка аймактарда да рейддер тууралуу маалыматтар пайда боло баштады.

Бирок «жергиликтүү ашыра аткаруулар» да катталды. Мисалы, Андижан облусунун Шахрихан районунда район хокиминин (администрация башчысынын) көрсөтмөсү менен кеминде үч кафеде самса бышыруучу тандырлар бузулду. Тандырларды экскаватор менен кыйратуу процесси район хокимиятынын Telegram-каналына жайгаштырылган.

Хокимият билдиргендей, «катуу чаралар убактылуу ишмердүүлүктү токтотуу» катары «экологиялык талаптарга жооп бербеген коомдук тамактануу жайларына жана кызмат көрсөтүү объекттерине» карата колдонулууда.

Бул видео коомчулукта кеңири талкуу жаратууда. Натыйжада хокимият постту өчүрүп, район башчысы Андижан облусунун хокиминен сөгүш алды. Бирок ошол эле учурда күнөөлүү чиновниктин — Хикматилло Дадахоновдун — аты расмий жарыяланган жок. Ошондой эле анын аракетинен жабыркаган кафелерге келтирилген чыгымдын ордун толтурулары тууралуу маалымат да жок.