Белдемчи тагып, бир топ саясатчыларды элден бөлүп камакка тыккан. Алардын арасында камалгандардын барын кошуп алганда саясий салмагы тете Бекназаров да камалып жатат. Бекназаров башынан камак менен келатат, аны камап же кызматынан бошотпогон президент жок. Отунбаева гана аны көтөрмөлөдү. Жээнбеков алыс барып турсун, кулактын кужурун албай деп алыскы Малайзияга жөнөткөн. Ал жерден элчиликтен бошонор менен кайрадан кошулду. Эми жалгыз эмес, баласына да бийлик кылмыш иштерин козгоп жатат.

Кемпир-Абад маселеси боюнча айыпталып жаткандар Ички иштер министрлигинин (ИИМ) тергөө тобунун башчысы Улан Жапековго байланыштуу Башкы прокуратурага арызданышты. Анда айыптоо актысынын көчүрмөсү айыпталып жаткан адамга тапшырылганда ал документти колуна алгандыгы тууралуу гана тил кат жазып бериши керек, бирок башкы тергөөчү Жапеков алардан маалыматты жарыялабоо тууралуу тил кат талап кылып жатканы айтылды.

ИИМ бул боюнча үн ката элек.Былтыр октябрдын этегинде Кемпир-Абад суу сактагычынын жери Өзбекстанга өтүп жатканына нааразылыгын ачык билдирип жүргөн отузга жакын саясатчы, активист жана блогер камалган. Апрель айында райондук сот Кемпир-Абад ишинен улам камакка алынган жети кишини үй камагына чыгарып, 15ин тергөө абагына калтырган. Башка төрт адам ага чейин үй камагына чыгарылган.

Бийликтин туу чокусунда ажолор менен аралашып, көпчүлүк ажолор менен кармашып, жектешип келген Бекназаров президенттер биригишип ымалага келишкенине түшүнбөй калды. Кантип эле бири-бирин жектеп келген ажолор ынтымакка келсин, бары бир бири-бирине болгон жек көрүү, алардын ичтерине калса керек. Сырттарынан билмексен болгону менен ич күптүүлөрү калды да. Үй бүлөсү менен «оптом» камактын «чики-бикилерин» көргөндөрдүн бири Бекназаров, ал өзү эмес уулу да коопсуздуктун кордугун көрүп келатат. Бир учурдагы кандосу Атамбаев менен тил табыша албай Бекназаров жан алакетке көп эле түшкөн. Арийне, кандосу  аны бир ирет да камаган эмес, себеби Акаевдин учурунда Бекназаровду камайм деп Аксы жаңжаалы 2002 жылы чыгып кеткен. Бакиев аны Башкы прокурор кылганы менен, кызматынан алып БЭКти көздөй түрткөн. БЭК 2010 жылы бийликти алып, Атамбаев бийликке келер менен кандосун кодулай баштаган. Азимбек Бекназаров 2017-жылы мекенчил-улутчул күчтөр менен так ушул айткан идеялар менен президенттикке талапкер да болуп да барган. Бул чоң компания, үнүң эч жерге жетпейт, маалымат каражаттарың жок эч жакка бара албайсың. Эл арасында көп жыл жумушу жок эле жүрдү. Анда дагы жөн жүрбөстөн гезит аркылуу ушул идеяны айтып келатты. «Унчукпай коюуга укугум жок» деген китеби менен ал кездеги президентти канча сындады. Эми  деле ошондой сөздөрдү айтып келатат. Эмне жыйынтыкка жетти? Эч нерсеге жеткен жок. Нөл десек болот. Азыр деле ошентип жүрө берсе, нөл болуп кете берет.

Сооронбай Жээнбеков Малайзияга жөнөтөр алдында: “Силердин идеяңарды ишке ашырабыз, реформа учурунда чогуу иштешебиз, сиз убакытты бошко кетирбей ушул жакта иштеп турбайсызбы…” деген сунуш менен кайрылыптыр.  Негизгисин айтып коёюн, тандоо Азимбек Бекназаровдуку эмес, президенттики. Эч жакка кетирбей эле ушул маселелер боюнча иштеп бериңиз десе, каршы болбойт эле. Бирок, Конституция боюнча өкмөттү парламенттеги партиялар аныктайт. Кызмат-ордуларын ал кезде  4 партия бөлүп алган. Азимбек Бекназаров каалаган кызматты президент бере алган жок, президенттин айтканына ал барган жок. Түркия, Азербайжандагы элчиликтер сунушталган. Ал макул болбогондон кийин башкалар кетти. Акыркысы – Малайзияга барбайсызбы деген сунуш болду. Саясатчы үчүн тайм-аут дагы керек. Малайзияга элчи болуп кетип, Кыргызстандын саясатынан кетип калдым деп айтпайт. Ошол жакта жүрүп дагы Кыргызстандын элине чоң жардам берүүгө аракет кылды. Президент өзү сунуш кылып жиберди эле, мына эми дегендей жаман атка калтырбаганга аракетимди жасады. Туура тандоо болгон экен, Малайзиядагы каралбай калган элчилигибиз иштеп жатат деген кыргыз эли үчүн жакшы нерсе. Сооронбай Жээнбеков узакка президент болуп калган жок.

Саясаттан тажап, айласыз сыртка чыгып кетпей, тайм-аут алып, саясий өргүүгө кетип жаткандай эле. Саясаттан тажаса эшикти жаап коюп кетет эле. Эшикти жапкан жок, элге саясаттан кеттим деп айткан жок. “Мен саясаттан кеттим” деп чет өлкөгө кетип, 2–3 жылдан кийин кайра келип, депутат болом деп жүргөн бир топтор бар. Жаңы китепти жазып жатып, саясатка жаштар келишине каршы болуп жүрдү. 70 жашка чукулдаган, турмушту билип, кагылып-согулуп, кемчиликтери кайсыл жерден кеткенин анализдеген адамдар саясатты аныктаса түзүк болчудай. Жаштар аткаруу бийлигине иштесин, аким, айыл өкмөт, министрдин орун басары болуп барып, ошол жакта бышып, андан кийин саясатка келишсин. Кытайда 60 жашка чыккыча министр койбойт экен. Азыр биздин жаштар “Баягы эскилер эле жүрөт. Жаштарга орун бербейсиңерби…” деп атышпайбы. Элден мурда саясатка келгенче бир жерден такшалып, сыноодон өтүп келиш керек. Мисалы, 40 жаштагы Бекназаров менен 70 жаштагы Бекназаровду салыштырып көрүп, 40 жаштагы Бекназаров 70 жаштагы Бекназаровдун бир бутуна дагы татыбаган саясатчы экен деп баа берсе болот. Орусияда Ельцин жаштарды бийликке алып келип эксперимент кылган. 22 жаштагы Кириенкону премьер-министр кылып алып келген. Андан соң 60 жаштан өткөн Черномырдинди алып келгенден кийин экономика токтогон. Кыргыз “Жаш келсе ишке” деп бекер айтпаган экен да. Жаштарды иштетишибиз керек. Курсагы чоң миллиондогон акчасы бар бизнесменди “Акчаң бар экен, депутат болуп кел” деген саясат туура эмес. Азыр “Базар-Коргондон, Алайдан ким бай? Ошону тапкыла” деп калбадыбы. Мамлекетибиздин саясатын жүргүзө турган органды алдын ала шайлоо кодекси менен ушундай болот деп койгонбуз. Бул Батыштын долбоору. Кыргызстан ушундай башаламан болсун, улуттук каада-салты талкалансын, биз айткан долбоор менен партиялык системаны өркүндөтөбүз деп ит боло берсин дешти. Биз партияны өркүндөткөн жокпуз, талкалап салдык. Партиянын лидерлери болгон коррупционерлерди, саясий коррупцияны пайда кылдык. Тизмеге кириш үчүн пулдуулар келет, кезек талашат. Эң байлары “золотой” болуп биринчи ондук, андан кийин “күмүш”, “коло” болуп кетишет. Ушинтип өлкөбүздү өзүбүз мыйзамдарыбыз менен тыттык. Буга бир эле президенттер күнөөлүү эмес, президенттин кеңешчилери, референдумду өткөргөндөр күнөөлүү. Батышты 30 жыл уктук, эми өзүбүздүн элибизди угалы, өзүбүздүн каада-салтыбызга жараша референдумду жүргүзөлү.

 «Кемпир-Абад» маселеси көпчүлүк арасында унутулуп, ушул маселе боюнча камалгандар гана эстетип тургансыйт. Эмнеси болсо Азимбек Бекназаров кайрадан «бульдозерун» капиталдык ремонттон өткөзүп от алдырганы тургандай, бирок Аксыда элди дүрбөтүп турган 2002 жыл жок...

Азизбек КЕЛДИБЕКОВ, NazarNews.kg