Казакстандын президенти Касым-Жомарт Токаев улуттук каада-салттарга жамынып алып, өлкөдө кыз ала качуу салтын киргизүүгө аракет кылгандар бар экенин билдирди. Бул тууралуу ал Улуттук конгресстин жыйынында айтты.

«Мындай ачык-айкын караңгылыкты (агартууга, илимге жана өнүгүүгө кастык мамиле) актоого болбойт жана ал ар бир адамдын кадыр-баркы, укуктары жана эркиндиги абсолюттук баалуулук деп эсептелген прогрессивдүү коомдун идеалдарына карама-каршы келет. Менимче, мындай фактылар бир гана моралдык айыптоону эмес, укуктук баа берүүнү да талап кылат», - дейт президент.

Анын айтымында, казактар ​​өлкөдөгү салттуу ислам мыйзамдарын так сактоо менен диний экстремизмге жана архаизмге каршы турууга тийиш.

«Биз ар дайым биздин дүйнөнү түшүнүүбүздүн негизинде өзүбүздүн маданий кодубузга баш ийишибиз керек. Рухий тамырыбызды даңазалап, мамлекетибиздин светтик статусун ар тараптан бекемдешибиз керек. Казакстан мамлекеттүүлүгүбүзгө жана коомдук руханиятыбызга зыян келтирбеген бардык диндерге, көз караштарга жана окууларга ар дайым сабырдуулук менен мамиле кылат. Бирок биз Батыштын жана башка агымдардын таасири астында биздин маданиятка жат баалуулуктарды үгүттөгөн жана анын үстүнө дүйнөнүн түптөлүшүнө каршы чыккандардын багытын карманбайбыз жана ээрчибейбиз», - деди мамлекет башчысы.

Ошол эле учурда Токаев бул үгүткө балдар да тартылып жаткандыктан, жаш муундун руханий ден соолугуна байланыштуу маселенин баасы болуп көрбөгөндөй кымбат болуп жатканын белгиледи.

“Бул жагынан биздин позициябызга саясий кырдаал да, дүйнөдөгү жаңы тенденциялар да таасир этпейт. Биз салттуу үй-бүлөлүк баалуулуктарды бекем жана ырааттуу өнүктүрүүбүз керек. Ислам мыйзамдары догматикалык түрдө кабыл алынган үй-бүлөлөрдө аялдарды басмырлоо, алтургай зулумдук фактыларына олуттуу көңүл буруу зарыл. Мындай үй-бүлөлөрдө жашоо илим менен техниканын жетишкендиктери менен 21-кылымдын духуна карама-каршы келген абсурддуу тыюулардын, буйруктардын негизинде курулат. “Адамдар адептүүлүктүн жана жүрүм-турумдун орто кылымдагы моделдерине атайылап өтүп бараткандай”, - деп жыйынтыктады президент.

Маалымат үчүн айта кетсек, Казакстанда, өзгөчө түштүк аймактарында кыз ала качуу көрүнүшү дагы деле кеңири жайылган. Кээ бир учурларда мындай аракеттер сексуалдык асылууга, дискриминацияга, мыйзамсыз эркинен ажыратууга, ал тургай өзүн-өзү өлтүрүүгө да алып келет.

2023-жылдын августунда Казакстандагы Адам укуктары боюнча Акыйкатчы кыз ала качууну алдын алууга багытталган кылмыш-жаза мыйзамдарына өзгөртүүлөрдү киргизүүнү демилгелеген. Буга Борбор Азия мамлекеттеринин тажрыйбасы келтирилип, Кыргызстан, Өзбекстан жана Түркмөнстандын кылмыш мыйзамдарында аялдарды мажбурлап никеге туруу максатында ала качуу боюнча өзүнчө берене бар экени көрсөтүлгөн.

Булак: NazarNews.kg