31-августтан 1-сентябрга чейин Тяньцзинде Шанхай кызматташтык уюмунун саммити өтөт.

Бул Кытайда акыркы жети жылдан бери өткөрүлүп жаткан алгачкы саммит болуп саналат. Кытай Эл Республикасынын төрагасы Си Цзиньпин 20дан ашык өлкөнүн лидерлери жана 10 эл аралык уюмдун жетекчилери менен жолугушуп, өнүгүү пландарын, жалпы келечекке ээ коомчулукту чыңдоону, регионалдык коопсуздукту коргоону жана гүлдөп өнүгүүнү талкуулайт.

«Шанхай руху» – өнүгүүнүн негизги таянычы

24 жыл ичинде ШКУ 6 мамлекеттен 10 мүчө мамлекетке чейин кеңейди, ошондой эле 2 байкоочу мамлекетти жана 14 диалог өнөктөшүн камтыды. Бул өсүштүн негизи — «Шанхай руху»: өз ара ишеним, өз ара пайда, теңчилик, кеңешүү жана цивилизациялардын ар түрдүүлүгүнөн кабар берет.

2013-жылдан бери төрага Си Цзиньпин уюмдун өнүгүшүнө активдүү катышып, «Шанхай рухун» кытайча түшүнүктөр менен байытып келүүдө. 2018-жылы Циндао саммитинде ал ШКУнун жалпы келечеги бар коомчулугун түзүү сунушун берип, бул максат декларацияда бекитилген. 2022-жылы Самаркандда ШКУнун ийгиликтери жыйынтыкталса, 2024-жылы Астанада биримдик, тынчтык жана гүлдөп өнүгүү менен мүнөздөлгөн ШКУ үйүн биргелешип курууга чакырык жасалган.

"Төрага Си Цзиньпин ШКУнун өнүгүшүнө чоң маани берип, маанилүү демилгелерди көтөрүп чыгып, мүчө мамлекеттердин жалпы өнүгүшүнө күчтүү түрткү берди», — деди ШКУнун башкы катчысынын орун басары Сохаил Хан.

Эл күткөн иштерге жооп

24 жылдан бери ШКУ адамдардын коопсуздукка, гүлдөп өнүгүүгө жана маданий алмашууга болгон умтулууларын ишке ашырып келе жатат.

Коопсуздук багытындагы кызматташтык артыкчылыктуу маселе.

Уюм терроризмге каршы биргелешкен машыгууларды үзгүлтүксүз өткөрүп, куралдуу күчтөрдүн өз ара алмашууларын тереңдетүүдө жана коркунучтарга каршы чара көрүү механизмдерин өркүндөтүүдө.

Кызматташтык жана өнүгүү күчтүү кыймылдаткыч күч.

2024-жылы Кытайдын ШКУ өлкөлөрү менен соода көлөмү 890 млрд долларга жетти. Казакстандагы Лу Бань устаканасы, Тажикстандагы санариптик саламаттык сактоо, Беларусиядагы «Улуу таш» өнөр жай паркы сыяктуу долбоорлор кызматташуунун практикалык пайдасын көрсөтүүдө.

Элдердин байланышы — жылуу негиз.

ШКУнун келечеги акыр-аягы мүчө мамлекеттердин элинин колунда. Студенттик алмашуулар, билим берүү, маданият, илим жана медиа тармагындагы кызматташтык кеңейип, элдердин ортосундагы байланыштарды чыңдап жатат.

Замандын миссиясы

Глобалдык туруксуздук жана протекционизмдин өсүшү шартында ШКУ эл аралык маселелерди биргелешип чечүү принцибин бекем карманууда, аларды бир тараптуу чечүүгө каршы.

Апрелде уюм негизсиз соода согуштарына жооп катары көп тараптуу соода системасын колдогон. Июнь айында Израил Иранга кеңири масштабдуу чабуул койгондо, ШКУ дароо мамлекеттердин эгемендүүлүгүн жана эл аралык укукту бузган аракеттерди айыптаган.

Кытай элинин япон баскынчыларына каршы Каршылык согушундагы Жеңиштин жана Дүйнөлүк антифашисттик согуштун 80 жылдыгы, ошондой эле БУУнун түзүлгөндүгүнүн 80 жылдыгы белгиленип жаткан жылы ШКУ «Шанхай рухун» бекемдөөнү улантып, адилеттүү эл аралык тартипти түзүүгө салым кошо берет

 Аньни Ван, Ци Чуньна, CGTN