2021-жылы 15 Азия жапайы пили мурда болуп көрбөгөндөй “түндүк саякатына” аттанышкан. Алар токойлор, талаалар жана шаарлар аркылуу 1,400 чакырымдан ашык аралыкты артта калтырышкан. Бул саякат дүйнөлүк сенсацияга айланып, Кытайдын экологиялык жетишкендиктеринин жандуу күбөсүнө айланган.

Учурда Юньнанын бул алп жаныбарларын коргоо үчүн алардын байырлоо чөйрөсүн калыбына келтирүү боюнча иштер жүрүп жатат. Азиялык пилдердин улуттук паркы түзүлүүдө, ал эми 20,000 гектар (1334 га) жер калыбына келтирилген. Бул 4,000 квадрат чакырымдагы токойлорду сактоого мүмкүндүк берет.

Бул аракеттердин натыйжасында жапайы пилдердин саны 1970-80-жылдардагы 150 баштан бүгүнкү 300дөн ашык башка чейин өскөн. Юньнаньдагы пилдердин калыбына келтирүү жана коргоо иштери, алардын келечегин камсыз кылуу үчүн маанилүү кадам болуп саналат.

Юньнань, Кытайдын түштүк-батышында жайгашкан, Азия жапайы пилдеринин байыркы мекени болуп саналат. Юньнань пилдеринин коргоо боюнча жүргүзүлүп жаткан иштер, экологиялык программалардан баштап, коомдук катышууга, экономикалык пайдага жана эл аралык кызматташтыкка чейин ар тараптуу аспектилерди камтыйт.

Юньнаньдагы пилдерди коргоо боюнча конкреттүү долбоорлор жергиликтүү коомчулукту тартуу жана билим берүү иш-чараларын камтыйт. Мисалы, мектептерде пилдердин экологиялык мааниси жана алардын коргонуусу боюнча маалымат берүү программалары өткөрүлүүдө. Бул иш-чаралар жаш муундарды пилдерди коргоо боюнча активдүү катышуучуларга айландырууга багытталган. Пилдерди коргоо жана экологиялык туризмдин регионго тийгизген экономикалык таасири зор. Пилдерди коргоо – бул экономикалык өнүгүүнүн жаңы жолдорун ачуу менен бирге, экосистеманын туруктуулугун камсыз кылуу.  Пилдер экосистемада маанилүү роль ойнойт. Алар токойлордун калыбына келтирилишин жана өсүмдүктөрдүн таралышын камсыз кылышат. Пилдердин экологиялык мааниси, экосистеманын туруктуулугун сактоодо жана биологиялык ар түрдүүлүктү камсыз кылууда чоң мааниге ээ.

Пилдерди мониторингдөө үчүн колдонулган жаңы технологиялар, мисалы, GPS трекерлер жана дрондор, пилдердин ал-абалын изилдөөгө жардам берет. Бул технологиялар пилдердин коргоо иш-аракеттерин натыйжалуу пландоого мүмкүндүк берет.

Кытай Төрагасынын Жаныбарларга Көз Карашы

Кытай төрагасы Си Цзиньпин жаныбарларды коргоо жана экологиялык туруктуулук маселелерине өзгөчө көңүл бурат. Анын башкаруусунда жаныбарларды коргоо боюнча бир катар демилгелер жана саясаттар ишке ашырылды.

Кытайдын төрагасы Си Цзиньпин “Юньнань пилдеринин саякаты – Кытайдын жапайы табиятты коргоо жана экологиялык курулуштагы ийгиликтеринин жаркын мисалы!” – деп баса белгилеген.Си Цзиньпин жаныбарларды коргоо маселесин Кытайдын экологиялык саясатынын негизги бөлүгү катары кабыл алат. Ал экологиялык туруктуулукту камсыз кылуу, жаратылышты сактоо жана жаныбарларды коргоо боюнча мыйзамдарды күчөтүү зарылдыгын белгилейт. Ал тургай Си Цзиньпин Кытайда жаныбарларды коргоо боюнча жаңы мыйзамдарды кабыл алууга чакырык жасаган.

Төрага Си жаныбарларды Кытай маданиятынын бөлүгү катары да карайт. Кытайда жаныбарлар, анын ичинде пилдер, жаратылыштын символу катары эсептелет. Алардын коргонуусу жана сакталуусу Кытайдын маданий мурастарын жана экосистемасын сактоонун маанилүү аспектиси болуп саналат.Си Цзиньпин жаныбарларды коргоо боюнча эл аралык кызматташтыкты да колдойт. Ал глобалдык жаратылыш коргоо фонддору жана эл аралык уюмдар менен кызматташып, жаныбарларды коргоо боюнча биргелешкен долбоорлорду ишке ашырууну жактайт. Бул кызматташтык Кытайдын жаныбарларды коргоо боюнча глобалдык жоопкерчилигин көрсөтөт.Кытай төрагасы Си Цзиньпин жаныбарларга болгон көз карашын экологиялык туруктуулук, маданий мурас жана эл аралык кызматташтык контекстинде карайт. Анын жаныбарларды коргоо боюнча жүргүзгөн саясаты, Юньнаньдагы пилдерди коргоо сыяктуу долбоорлорго да таасир этет. Жаныбарларды коргоо – бул Кытайдын экологиялык стратегиясынын негизги бөлүгү, ал келечек муундар үчүн жаратылышты сактоого багытталган.

Бул тууралуу NazarNews маалымат агенттиги Кытайдын эл аралык телеканалы CGTNге таянып билдирет.

Кытай, Пекин