Коронавирустун фонунда Кыргызстандагы "Апрель революциясынын" он жылдыгы шаан-шөөкөтсүз жана дээрлик байкалбай өттү. Бул жерде өзгөчө символизм бар. Анткени майрамдай турган өзгөчө эч нерсе жок. Так ушундай маалыматты орус тилдүү саясый сайттардын бири https://respub.kg/ сайтына таянып, NazarNews.kg маалымат агенттиги жазып чыкты.

Ушул он жыл аралыгында, 7-апрелдин алдында расмий түрдө "революция" идеялары, Кыргызстанда башкаруу тутумун өзгөртүү жөнүндө жана ушул сыяктуу кайталанма сүйлөшүүлөр, сөздөр болду. Чындыгында, ушул болбогон пропагандалык пафостун баарын таштап сала турган болсок, анда 2010-жылы Кыргызстанда революция, албетте, болгон эмес. Чет элдик атайын кызматтар тарабынан режиссёрлоштурулган бийликти басып алуу жана алардын түздөн-түз катышуусу менен баналдуу түрдөгү мамлекеттик төңкөрүш болгон. Тактап айтканда, Россия жөнүндө сөз болуп жатат.

Көпчүлүк батыш изилдөөчүлөрү бул тууралуу он жыл мурун болгон окуялардан кийин эле айтып чыгышкан. Азыр ошол кандуу драманын түздөн-түз катышуучулары да бул жөнүндө тез-тез сөз кылып жатышат. Кандайдыр бир себептерден улам Атамбаевди коргоп жүргөн россиялык сакчы жана  төңкөрүштөн кийин Кыргызстанды түз эле басып алган Россиянын Федералдык коопсуздук кызматынын кызматкерлери жөнүндөгү тарых ошондуктан келип чыккан. 2010-жылдагы 7-апрель окуясы Кремлдин жеке долбоору болбосо ал "кызгылт төңкөрүштү" жана ар кандай "майдандарды" таанымак эмес.

7-апрелдеги төңкөрүштүн негизги жана бирден-бир максаты Курманбек Бакиевди бийликтен кулатуу, аны түбөлүккө жок кылуу болгон жана аны кан менен “жаап коюу” аркылуу гана жасалышы мүмкүн болчу. Бул режимдерди өзгөртүү үчүн колдонулуп келген жана көпчүлүккө белгилүү иштөө технологиясы. Ошондуктан, Ала-Тоо аянтында каза болгон “баатырлардын” ишин териштирүүдө эң негизги “кайсы куралдан, ким аткан?”,-деген суроого жооп ушул убакка чейин табылган жок. “Убактылуучулар” каза болгондорду пропагандалык курал иретинде Бакиевге каршы миф жана саясий капиталды куруунун жолу катары колдонушкан.

"Апрель революциясы" долбоору жакшы иштелип чыкканын белгилеп коюу керек. Төңкөрүш болоор алдында Санкт-Петербургда Жогорку Кеңештин төрагасы жетектеген делегация кармалып калган. Башкача айтканда, парламенттин башы кесилген. Максим Бакиев окуялардын ортосунда Атлантика аркылуу Америкага учуп кеткен. Бардык “Убактылуучу” эркектер, буйрутмага ылайык, кармалган жана УКМКнын тергөө изоляторунда отурушат, сыягы, алиби үчүн 6-7-апрелге караган түнү Элмира Ибраимованы эч ким чакырбаса дагы келип калат өңдөнөт. Россиячыл саясатчы деп атоого болбогон Роза Отунбаева Убактылуу Өкмөттүн башчысы болот. Бирок негизги “ставка” Отунбаевага жүктөлгөн эмес, Атамбаевге коюлган. Отунбаева өзүнө жүктөлгөн милдеттерди аткаргандан кийин жөн гана тарыхтын таштандысына жиберилди.

“2010-жылдагы 7-апрелден кийин эмне өзгөрдү? ЭЧ НЕР-СЕ

Жок дегенде, Кыргызстандагы жашоо жакшырбады. Бирок Атамбаев жана анын жакын санаалаштары болуп калышты. Бирок ондогон саясатчылардын бир уучунун жашоосун жакшыртуунун кереги бар беле? Бирок, төңкөрүштүн бардык жигердүү катышуучуларына тарыхый бумеранг кайтты. Роза Отунбаева саясий таштандыга жөнөтүлүп, депутаттык креслодо да иштөөгө укугу жок болду. Өмүрбек Текебаев Бакиевге каршы коалициядагы кесиптеши Алмазбек Атамбаев тарабынан камалып, 2019-жылдын августунан тартып үй камагында гана чыгарылганы менен бүгүнкү күнгө чейин сот иши уланып, айыпталуучу статусу менен жүрөт. Ошол эле учурда, кыргыз саясатындагы эң башкы куйтулардын бири Алмазбек Атамбаев бийиктиктен ылдыйга түшүрүлдү жана көпкө олтурууга аргасыз болот. Атамбаев олтурган кошуна камераларда төңкөрүштө роль ойногон жакын санаалаштары жана жардамчылары жайгашкан.

Азыр шайлоонун алдында Темир Сариев өзүн элдин эсине салууга аракет кылып жатат, бирок анын саясий капиталы калган жок жана ал узак убакыттан бери активдүү саясаттан жок кылынган. Пенсияга Элмир Ибраимов да кеткен. Азимбек Бекназаровдун жолу бар экен, Малайзиядагы элчилик кызматты аркалап кетти.

2010-жылдын 7-апрели Кыргызстанда реалдуу реформалар үчүн чекит болгон жок. Бардык экономикалык долбоорлор, ошол эле Датка-Кемин же ЖЭБди реконструкциялоо Максим Бакиевдин командасы тарабынан 2009-жылы иштелип чыккан жана пландаштырылган. Бекеринен Атамбаев Курманбек Бакиевдин тушунда Ак үйдө бир жарым жыл иштегендер менен өзүн курчоого аракет кылган эмес.

Андан кийин 2009-2010-жылдары украиналык методологдордун катышуусу менен Кыргызстанда глобалдык реформалар башталгандыгын баары билишкен. Бирок Атамбаевдин үгүтчүлөрү 7-апрелдин алдында өлкөдө жасалып жаткан иштердин бардыгы Конституцияны өзгөртүүгө жана Бакиевдин түбөлүк бийлик жүргүзүүгө багытталгандыгына баарына ишенишкен. Бул туура эмес болчу, бирок ага эч ким каршы сөз айта алган жок. Бүгүнкү күндө дагы, “баатырларга” каршы чыгып, 7-апрелдеги окуялардын оң натыйжасына ачык күмөн саноо Кыргызстан үчүн дагы деле жаман көрүнүш болуп саналат. Албетте, бактыга жараша жалпы эйфория жок. Коомдо баалуулуктарды кайрадан баалоо жүрүп жатат жана “Апрель революциясы” жөнүндөгү окуя барган сайын айкын болуп бара жатат, деп жазып чыкты Асан Токтомушев https://respub.kg/ сайтына жазып чыкты.

Булак: NazarNews.kg