Орусия дүйнөнүн берки жээгинде калып өзү жалгыз өнүгө албайт, бирок санкцияларга карабай андай обочолонууга жол бербейт. Орусиянын президенти Владимир Путин кыжырланып минтип айтты: "Биз дүйнө жүзүнүн берки жээгинде калып өнүгө албашыбыз белгилүү, бирок андай болбойт. Заманбап дүйнөдө мындай болушу мүмкүн эмес. Бирөөнү каалагандай калчап, чоң чеп куруп тосуп салуу такыр эле мүмкүн эмес". АКШнын Москвага каршы жаңы санкцияларды киргизүү планын жарыялаган коркутууларына комментарий берип, АКШнын Украинанын аймактарынын Орусияга кирүүсүнө жаңы чектөөлөр киргизилиши мүмкүн деген билдирүүлөрүнө жооп берди. Ал Американын позициясын сынга алып, Москванын бул планды аткарууга чечкиндүүлүгү күчөгөнүн баса белгиледи.

Ак үйдүн катасы - АКШ Украинанын аймактары Орусиянын курамына кирбесе да "жаңы санкцияларды" киргизди жана киргизип жатат. Ошондуктан, дагы бир коркунуч максатына жеткен жок. Тескерисинче, пландалган багыт боюнча иш-аракет кылууга чечкиндүүлүктү күчөттү.

Ушундан улам Орусия кызматташууга башка мамлекеттерди издей баштады. Иран Орусиянын досу жана өнөктөшү жана Москва Тегеран менен эки тараптуу мамилелерди абдан баалайт. Бул тууралуу Орусия президентинин басма сөз катчысы Дмитрий Песков билдирди. Кремлдин өкүлү эки мамлекеттин ортосундагы мамилелерге баа берди. «Иран биздин досубуз жана өнөктөшүбүз. Чынында эле, биз мамилелерибизди абдан жогору баалайбыз жана аларга чоң маани беребиз. Эки өлкөнүн президенттери тынымсыз баарлашуу процессинде экени кубандырат», - деди ал.

Песков ошондой эле Орусия менен Ирандын санкциялардын кесепеттерин азайтуу үчүн кызматташууга мүмкүнчүлүктөрү бар экенин белгиледи. Ал Тегеран ондогон жылдар бою санкциялар астында болуп, "өз элинин жыргалчылыгын өнүктүрүүгө жана жакшыртууга жакшы ыңгайлашканына" көңүл бурду.

«Эми менимче, бизде бул эки тараптуу санкциялардан келтирилген зыянды азайтуу үчүн эки тараптуу кызматташтыкты куруу мүмкүнчүлүгү бар», - деди ал.

Орусия, Түркия жана Ирандын президенттери Тегеранда болуп жаткан саммиттин (Астана форматындагы саммит) алкагында үч тараптуу сүйлөшүүлөрдү өткөрдү. Владимир Путин, Режеп Тайип Эрдоган жана Ибрагим Раиси негизинен Сириядагы кырдаалга кеңири токтолушту. Орусия лидери “Ислам мамлекетин”* жана башка террористтерди түбөлүккө жок кылуу керектигин айтты. Ал Сириянын бийлиги көзөмөлдөбөгөн аймактардагы абал өзгөчө тынчсызданууну жаратып жатканын баса белгиледи.

"Биз кылмыштуулуктун, экстремизмдин, сепаратизмдин реалдуу коркунучтары бул аймактардан чыгып жатканын көрүп турабыз. Буга АКШ баштаган Батыш мамлекеттеринин деструктивдүү линиясы чоң салым кошууда. “Ислам мамлекетин” жана башка террористтерди түбөлүккө жок кылуу керек", — деди Путин.

Ал эми Ирандын президенти Ибрахим Раиси Сирия кризисинин аскерий чечими жок экенин айтты: “Сириядагы кризис башталгандан бери болжол менен 11 жыл өтсө да Иран Сириядагы кризисти чечүүнүн бирден-бир жолу саясий экенине ишенет. Аскерий кадамдар, тескерисинче, кырдаалды начарлатышы мүмкүн”, — деди Раиси.

Түркиянын президенти Режеп Тайип Эрдоган Сириядагы коркунучтарды жок кылуу менен бирге улуттук коопсуздукту камсыз кылуу боюнча аракеттеринде Орусия менен Ирандын колдоосун күтөрүн билдирди: "Сирияда улуттук коопсуздугубузга коркунуч келтирген зыяндуу уюмдарды жок кылууну чечтик. Астана процессинин гаранты катары Россия менен Ирандын Түркияны колдооруна үмүт кылабыз”, — деди ал.

Сөзүнүн соңунда Путин Түркия менен Ирандын президенттерин Орусияда боло турган кезектеги саммитке чакырды. Европа өлкөлөрү салттуу эмес энергияга таянуу менен ката кетиришти. Бул тууралуу Орусиянын президенти Владимир Путин Тегеранда өткөн Орусия, Иран жана Түркиянын үч тараптуу жолугушуусунун жыйынтыгы боюнча маалымат жыйынында билдирди.

Путин Орусияга Европадагы энергетикалык кризис боюнча айыптоолорду четке кагып, альтернативдик энергия булактарынын ишенимсиздигине көңүл бурду: «Мен бул тууралуу көп жолу айттым, энергиянын салттуу түрлөрүнүн маанилүүлүгүнө көңүл бурбай, салттуу эмес түрлөргө таянган европалык өлкөлөрдүн энергетикалык саясаты тууралуу майда-чүйдөсүнө чейин айтып коюунун кереги барбы, жокпу, билбейм. Алар салттуу эмес мамилелер тармагындагы мыкты адистер. Ошентип, энергетика тармагында алар энергиянын салттуу эмес түрлөрүнө: күн, шамал энергиясына таянууну чечишти. Кыш узакка созулду. Шамал болгон жок. Болгону ушул», - деп жыйынтыктады Путин.

Ошондой эле Орусиянын президенти Владимир Путин, эгер Батыш өз газдарын чектөөгө аракет кылса, орус мунайынын баасы асмандап кетерин айтып, Батыш өлкөлөрүнүн мындай идеяларын «жомок» деп атады. Ошол эле учурда, Италияда алар Батыштын орус экономикасына байланыштуу негизги туура эмес түшүнүгү тууралуу айтып, анын батыш өлкөлөрү мурда көрсөткөндөн алда канча күчтүү экенин белгилешти.

Буга чейин АКШнын Каржы министрлиги Орусиянын мунай сатуудан түшкөн кирешесин чектөөнү каалаганын билдирген. АКШ бийликтери Орусиянын дүйнөлүк рынокко мунай жеткирип, бирок азыраак киреше алышын каалайт.

Азизбек КЕЛДИБЕКОВ, NazarNews.kg