Акаев-Ата кырк беш жашында илимден саясатка аттанат. Ал Илимдер Академиясынын президенти болуп туруп Ноокат районунан СССР Жогорку Советине 1989-жылы май айында депутат болот. Ошол кездеги убакыттын ыкчамдыгын караңыз, бир жыл өтүп Акаев-Ата 1990-жылдын октябрь айында Кыргыз ССРине президентке аттанып, туура он төрт жарым жыл президент болот. Акаев-Атанын трайбалисттик-туугандык сезими өөрчүп, 2005 –жылы  уулу Айдарды, кызы Берметти Жогорку Кеңешке депутаттыкка даярдап, элдин муңу өсүп кете турган болсо, Акаев президенттиктен кетип мамлекеттик бийликтин “эки тизгин, бир чылбырын” уул-кыздарына ырооломок. Бирок, Акаев-Ата ойлогондой болбой калды. Эл Акаевди эртелеп кубалап чыкты.

Акаев-Ата жөжөлүү тоок сымаал, канатынын алдына катып уул-кыздарын жакшы эле көкөлөттү. Арааны калдайып ачылган, арампорос Адил Тойгонбаев Акаев-Ата мамлекетти жетектеп турганда Кыргызстандагы ырыстуу нерселердин барын өзүнө ыйгарып, кыйналып жаткан кыргыздарды бир тал саманга да теңеген жок. Жездекесинин изи менен кетип бара жаткан Акаев – Уул Бабановго окшогон бутунан туруп, бизнес жактан бакалоору өсүп келе жаткан жигиттерге тирек болуп, кыргыздын өз эмгеги менен өсүп келе жаткан бизнесмендерин алкымдап, миллиондорду самандай сапырып жүрдү.

Акаевдин кубаланышына Айдар Акаевдин да тиешеси бар

Акаев-Ата бир гана Кыргызстанда эмес Борбор Азияда таасирин сактап калыш үчүн уулу Айдарга ошол кездеги Казак Республикасынын президенти Нурсултан Назарбаевдин кичүү кызы Алия Назарбаеванын колун сурап “падышачылык үй-бүлө” кургусу келет. Эгер Акаев-Уул менен Алия Назарбаев кол кармашып жашап кеткенде, 2005- жылдын 24-мартындагы окуяны алар чымын чаккандай көрмөк эмес. Ак үйгө каптап келген кишилерди чокмору менен кубалап чыкмак. Кыргызстандагы оппозицияны ошол кездеги Назарбаевдин күйөө баласы Рахат Алиевдин достору колдогон. Ал мезгилде Рахат Алиев менен Нурсултан Назарбаевдин ортосунда кара мышык аралап калган, бирок эмнегедир Назарбаевдер Акаевдерди колдогон эмес. Муну туура түшүнгөн Акаев бул селге каршы туура албады. Кокус Акаевдер менен Назарбаевдер уул-кыздары ажырашпай куда болуп турушса, Назарбаев Акаев кудасын бул алааматтан сактап калмак. Кийинки мезгилде же 2007-жылы Назарбаевден качып Австрияга барып баш калкалоо сураган Акаев-Уулдун бажасы Рахат Алиевдин достору да кыргыз оппозициясын колдошмок эмес. Рахат Алиевдин уулу же Назарбаевдин небереси Айсултан Назарбаев наркоманиянын чеңгээлине кирип кетип, чыга албай турат. Акчанын көптүгү наркоманияга жетелейт экен. Айдар Акаевдин дагы бир бажасы Тимур Кулибаев учурда Казакстанда гана эмес, дүйнөдө миллиардерлердин көрүнүктүүсү. Ошентип, 2005-жылы 24-мартта Акаевдердин кубаланышына  кыйыр болсо да Назарбаевдин тиешеси бар.

Айдар Акаевдин табышмактуу өлүмүнүн сыры эмнеде?

Айдар Акаев Кыргызстандагы көзгө жылуу жылтыраган нерселердин барын менчиктештирип алган соң, каалаганын кайсап жибере турган алкымдуу “ажыдарга” айланган. Акаевдин заманында приватташтырабыз деген идея кичинекей Кыргызстан эмес, Борис Ельцин көз салып турган Орусияны онтотуп жиберген. Орусия акча тыйынын барын, “жети еврейге” берип коюп, менчиктештирүү деген ушундай болот деп ойлоп калышты. Орусияны туураган Кыргызстан экономикабызды колубуздан келгиче талап-тоной баштады. Ушундай талап-тоноо мезгилинде Кыргызстандын бүт каржы жаатын көздөп Акаев-Уул отурду. Акча көптүрөт, элдин эсебинен алган миллиондор Акаев-Уулду баңги заттар менен байланыштырды. Кырк беш жашында Акаев-Атанын багы ачылган, кырк беш жашка толуп баратып Акаев-Уулдун багы байланды. Кыргыздар улуттук каада-салт боюнча көзү өткөн адамга жаман айтпайт. “Аскар уулу Айдар кандай киши болгон?” “Жер жамандап барбасын. Жакшы киши болгон”.

Азизбек КЕЛДИБЕКОВ, NazarNews.kg