Күйөөсүнөн зордук-зомбулук көрүп жаткандай сезим туудурган Ширин Айтматова даңазалуу атасынын генийлигин ылдый түшүрүп тургандай. Атасы касиеттүү гений Чыңгыз Айтматов болбогондо Ширин Айтматованы ким тааныр эле?  Жаңы жылдын алдында Алматы аэропортунда күйөөсү Сыргак Кенжебаев алдамчылык үчүн кармалганда, булар деле таза эмес экен деген пикир эл арасында басымдуулук кыла баштаган. Эмне Сыргак Кенжебаев ага чай куюп бербегендиктен кылмыштуулукка барып жатабы?

Чыңгыз Айтматов жазган «Жамила» чет мамлекеттерге абдан жаккан. Анткени, СССРди талкалай албай турган Батышка Улуу Ата Мекендик согуш учурунда согушка кеткен күйөөлөрүн чанып кыргыз келиндери Жамилага окшоп башка улуттагы эркектердин колун жетелеп качып кеткен деген пиар жүрүш керек эле. Күйөөсү согушка кеткен келиндер, өлүп калса да күтүшкөн. Анын барын бир Жамила бырын-чырынын чыгарып кетти. Айрыкча казак Даниярдын ордуна «жүн башты» коюп Голливуд кино тарткан соң, кыргыздарды жапайы калкка теңеп, СССР эл артисттерин акча үчүн бок-сакка аралыштырып, бок менен беттерин сүйкөткөн соң, улутубуздун намысы ылдыйлап калды. Голливуд Жамиласына теңелебиз деп кыргыз кыз-келиндери чет элдик жарандардын алдында кыргыз жигиттерин кемсинте баштады. Балким, «Жамиланы»  Ширин Айтматова  көп окугандыр, ошол үчүн гейлердин артынан жүргөндүр?

Чыңгыз Айтматов дүйнөлүк гений болсо, Ширин Айтматова гейлердин генийи болуп баратат. Чыңгыз Айтматов компартияны сындап, бирок компартиядан жакшылык көргөн СССРдеги бирден-бир адам. Сталин, Хрущевдер  Бунин, Куприн, Булгаков, Ахматова, Пастернак сыяктуу партияны сындагандарды сыздатчу. Бир гана Айтматов өз учурунда пайдаланып кетти. Ажал кайра чексиздикке алып кетет. Демек, Айтматов да чексиздикке кетти. Негизи Айтматовдун чыгармаларын айылдашы Ашым Жакыпбеков орусчадан кыргызча ийне –жибине жеткире которуп бере турган: «Гүлсарат», «Эрте келген турналар», «Ак кеме», «Кызыл алма», «Фудзиямадагы кадыр түн» , «Деңиз бойлой жорткон ала дөбөт», «Делбирим», «Бото көз булак», «Кылым карытар бир күн» өз эне тилине табына келтириле которулган. Айтматовдун да Ашым Жакыпбеков сыяктуу көзү өтүп дүйнөдө чыгармалары 178 тилге которулуп, чыгарылышы боюнча Толстой, Шекспир, Бальзак сыяктуулардан ашып турганын Гиннес китеби кабарлап турат.

Азизбек КЕЛДИБЕКОВ, NazarNews.kg