Кытайга махабатын арнаган Тышкы иштер министри Муратбек Иманалиев бийлик жүргүзүп жатканда 1996-жылы 4-июлунда Кытай-Кыргыз келишиминин негизинде Жаңы-Жер, Боз-Айгыр-Кожент, Хан-Теңир мөңгүсүнөн, Эңилчектен 35 миң 87 гектар, ага кошумча 1999-жылдын 26-августунда Үзөңгү-Кууштан бардыгы 87 миң 200 гектар жер кеткен. Дүйнөдө 65 майда мамлекет бар. Иманалиев сыяктуулар 1934 төн ашуун Ватикан сыяктуу мамлекеттер бата турган Үзөңгү-Куушта 872,0 кв-км жер, 87 миң 712 гектар жерди сатып жиберишкен. Соолуктап ыйлап 877,12 кв.км жер сыртка кеткен. Дүйнөдө б5 мамлекеттин ичинде бул жерлер 15 орунду ээлеп, биздин башка мамлекетке кеткен аянттарыбыз 50 мамлекеттин аятынан чоң экен. Бул жерге 1934төн ашуун Ватикан мамлекети, 438 тен ашуун Монако мамлекети, 125тен көп Гибралтар мамлекети, 87ден ашуун Токелау мамлекети батып кетмек. Дүйнөдө 50 мамлекеттен жогору эсептелген Доминика менен Кирибати бул аянтка ойноп сыймак. Акчанын кудайы эсептелген 5 Лихтейнштейн батат эле, чындыгы Люксембург биз берген аянттан чоңдук кылат экен, анын аянты 2598 кв.км биз берген жер 877. 12 кв. км болсо калганын эл эсептеп алар.

Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлигинде КР ТИМ Дипломатиялык Академиясынын эл аралык мамилелерди талдоо Борборунун түзүлгөндүгүнө байланыштуу кеңешме болуп өттү. Иш-чарага Министрликтин жетекчилик курамы, ошондой эле Дипломатиялык Академиянын Ректору жана Проректору катышты.

Бул Борбор Кыргыз Республикасынын Президенти С.Ш.Жээнбековдун   2019-жылы Кыргыз Республикасынын чет өлкөлөрдөгү мекемелеринин башчылары менен болгон Кеңешменин жүрүшүндө Дипломатиялык Академиянын жана дипломатиялык кызмат органдарынын тышкы саясат, эл аралык мамилелер багытындагы аналитикалык ишмердүүлүгүн бекемдөө жагында койгон тапшырмасын аткаруу үчүн түзүлгөндүгүн министр Ч.А.Айдарбеков белгиледи.

Жаңы түзүлгөн Борбордун жетекчиси болуп экс-Тышкы иштер министри Муратбек Иманалиев дайындалды. Ал жаңы түзүмдүн ишинин мүнөзү жана келечектүү багыттары боюнча конкреттүү сунуштарды айтты.

Кыргыз Республикасынын ТИМ Дипломатиялык Академиясынын эл аралык мамилелерди талдоо Борбору учурдагы тышкы саясий процесстерди ар тараптуу талдоону жүзөгө ашыруу жана практикалык мүнөздөгү узак мөөнөттүү болжолдуу сунуштарды иштеп чыгуу үчүн түзүлдү.

 

Соолуктап ыйлап 877,12 кв.км жер сыртка кеткен. Дүйнөдө б5 мамлекеттин ичинде бул жерлер 15 орунду ээлеп, биздин башка мамлекетке кеткен аянттарыбыз 50 мамлекеттин аятынан чоң экен. Бул жерге 1934төн ашуун Ватикан мамлекети, 438 тен ашуун Монако мамлекети, 125тен көп Гибралтар мамлекети, 87ден ашуун Токелау мамлекети батып кетмек. Дүйнөдө 50 мамлекеттен жогору эсептелген Доминика менен Кирибати бул аянтка ойноп сыймак. Акчанын кудайы эсептелген 5 Лихтейнштейн батат эле, чындыгы Люксембург биз берген аянттан чоңдук кылат экен, анын аянты 2598 кв.км биз берген жер 877. 12 кв. км болсо калганын эл эсептеп алар

 

 Муратбек Иманалиев Кытайга бердирген аянттар менен салыштырылган 65 мамлекет:

№ Мамлекеттер Аянты (км. кв) Континент
1.  Бруней                              5770   Азия

2.  Тринидад жана Тобаго   5128   Америка
3.  Француз Полинезиясы   4167   Океания

4. Кабо-Верде                      4033    Африка
5. Самоа                              2944    Океания

6. Люксембург                      2586    Европа
7 Реюньон                            2512     Африка
8 Комор аралдары               2170     Африка
9 Маврикий                           2040     Африка
10 Гваделупа                        1780     Америка
11 Фарер аралдары             1399     Европа
12 Мартиника                       1100      Америка
13 Сан-Томе жана Принсипи 964        Африка
14 Нидерланд Антил аралдары 960   Америка
15 Кирибати                                811    Океания

16 Доминика                                  754     Америка
17 Тонга                                         748     Океания

18 Микронезия                               702    Океания

19 Сингапур                                   693     Азия

20 Бахрейн                                     665      Азия

21 Сент Люсия                               616     Америка
22 Мэн                                             572     Европа
23 Гуам                                           549      Океания

24 Түндүк Мариан аралдары         477     Океания

25 Андорра                                      468     Европа
26 Палау                                           458    Океания
27 Сейшел аралдары                         455 Африка
28 Антигуа жана Барбуда 443 Америка
29 Барбадос 431 Америка
30 Тёркс жана Кайкос 430 Америка
31 Ыйык Елена аралдары 410 Африка
32 Сент-Винсент жана Гренадины 389 Америка
33 Майотта 374 Африка
34 Виргин аралдары 352 Америка
35 Гренада 344 Америка
36 Мальта 316 Европа
37 Мальдив 300 Азия

38 Уоллис жана Футуна 274 Океания

39 Кайман аралдары 262 Америка
40 Сент-Китс жана Невис 261 Америка
41 Ниуэ 260 Океания
42 Сен-Пьер жана Микелон 242 Америка
43 Кука аралдары 240 Океания

44 Америкалык Самоа 199 Океания

45 Аруба 193 Америка
46 Маршалл аралдары 181 Океания

47 Лихтенштейн 160 Европа
48 Британдык Виргин аралдары 153 Америка
49 Рождества аралдары 135 Азия

50 Джерси 116 Европа
51 Ангилья 102 Америка
52 Монсеррат 102 Америка
53 Гернси 78 Европа
54 Сан-Марино 61 Европа
55 Бермуд аралдары 53 Америка
56 Питкэрн 47 Океания

57 Норфолк 35 Океания

58 Тувалу 26 Океания

59 Макао 25 Азия

60 Науру 21 Океания

61 Кокос аралдары 14 Азия

62 Токелау 10 Океания

63 Гибралтар 7 Европа
64 Монако 2 Европа
65 Ватикан 0, 44 Европа

Азизбек КЕЛДИБЕКОВ, NazarNews.kg