7-январдан бери АКШнын Лос-Анджелес округунда төрт жерде өрт чыгып жатат. Бүтүндөй кварталдар күйүп кетти. Буга чейин табият кырсыгынан 24 адам каза болуп, дагы 16 адам дайынсыз болууда.

Куткаруу топтору каза болгондорду изилдеп жатышат. 105 миңден ашуун адам эвакуацияланды.

АКШнын Калифорния штатындагы Лос-Анджелес аймагында 7-январдан бери ири өрттөр күйүп жатат.

Жекшемби күнү, 12-январда өрт өчүрүүчүлөр өрттүн бир бөлүгүн өчүрүүгө жетишти, бирок жалын эки аймакка жайылып, абалы өтө оор.

Лос-Анджелестин Палисейдс, Итон жана Хёрст аймактары өрттүн негизги аймагы болуп калды. Хёрсттеги өрт дээрлик көзөмөлгө алынды. Эң кооптуусу Палисейдсте, өрт дээрлик 10 миң гектар жерди каптады.

Кеннет, Арчер, Күн батышы, Лидия, Вудли жана Оливас аймактарындагы өрт толугу менен өчүрүлдү.

Эмне үчүн Лос-Анджелес өрттөнүп кетти?

Би-Би-Си билдиргендей, азырынча так себеби аныктала элек жана бир катар версиялар бар. Учурда тергөө иштери уланууда. Лос-Анджелес округунун шерифи Роберт Луна бардыгы кылдат иликтенип жатканын билдирди. 

2022-2023-жылдардагы нымдуулук Калифорнияда өсүмдүктөрдүн жана бак-дарактардын көбөйүшүнө алып келген. Өткөн жылдагы кургакчылык аларды кургатып, отко күйгүздү. Лос-Анджелестин борбордук бөлүгүндө октябрь айынан бери жаан-чачын абдан аз болуп, деңизден соккон катуу шамалдар бар. Бул эки фактор тең өрттүн пайдасына иштеп жатат.

Тилекке каршы, жакынкы аралыкта аймакта жаан-чачын күтүлбөйт. Синоптиктердин жана аба ырайы боюнча адистердин талдоосуна ылайык, өрт аптанын аягында жана дүйшөмбүгө чейин күчөшү күтүлүүдө.

Американын полициясы өрт коюуга шектелген бир адамды камакка алды. Лос-Анджелес округунун прокурору Натан Хокмандын айтымында, шектүү адам өлтүрүүгө жана өмүр бою эркинен ажыратууга барабар жазага тартылышы мүмкүн.

Өрт жоготуулары кандай?

Учурдагы маалымат боюнча, өрттөн каза болгондордун саны 24кө жетти. Лос-Анджелес округунун расмий өкүлдөрү өрттү күчөтүп жаткан шамал шаршембиге чейин улана турганын билдирди. 

Бул акыркы кырсык шаардын тарыхындагы эң кыйраткыч деп эсептелген. Расмийлер каза болгондордун саны дагы өсүшү мүмкүн экенин эскертишти. Куткаруу топтору жана атайын топтор күйүп кеткен үйлөрдү олуттуу кароодо. 9300 гектар жерди күйүп жаткан Палисейдс округундагы эң ири өрт араң гана жабылып, өрттүн 11 пайызы гана өчүрүлгөн. Алар колунан келгендин баарын кылып жатышат, дейт Лос-Анджелестин өрт өчүрүү бөлүмүнүн башчысы Кристин  Кровлей.

Калифорния университетинин студенттерине үйлөрүнө кайтуу керектиги айтылды жана сабактар ​​аралыктан өткөрүлүүдө. Атактуулар жашаган Тынч океан жээгиндеги аймакта да эвакуация жарыяланды. Вице-президент Камала Харристин штаб-квартирасы да ушул аймакта жайгашкан. Ошондой эле актёрлор Жон Гудман, Юджин Леви жана Билли Кристаллдын үйлөрү буга чейин толугу менен күйүп кеткен.

Өрт өчүрүү кызматынын башчысы Кристон Кровлейдин айтымында, жалын ишембиге чейин күчөйт, нымдуулук да өтө азайган. Курман болгон 24 адамдын 16сы Итон өрт зонасында, калган 8и Палисайдес аймагында табылган. Дагы 16 адам дайынсыз жоголгону айтылууда.

Жекшемби, 12-январь күнкү эсептөөлөргө ылайык, Лос-Анджелестен жалпысынан 105 миңден ашуун адам эвакуацияланган. Дагы 87 миң кишиге олуттуу эскертүүлөр берилди.

Бүгүнкү күндө 12 миңден ашык курулуштар – үйлөр, чарбалык курулуштар, мобилдик үйлөр, бакчалар, автоунаалар талкаланган. Алардын ичинен 7 миңи өрттөн жабыркаган.

Палисайдесте өрт 5300дөй имаратты, анын ичинде кеминде 426 үйдү жок кылды. Өрт шылтоосу менен талап-тоноо, уурулук да күч алган. Шаар бийлиги буга жооп кылып, жергиликтүү убакыт боюнча кечки саат 6дан таңкы 6га чейин коменданттык саат киргизди.

Полиция ушул убакка чейин 29 кишини камакка алды - алардын 25и Итон өрт аймагында жана 4ү Палисайдес өрт аймагында. Алардын арасында өзүн өрт өчүрүүчү катары көрсөтүп, мүлкүн уурдагандар да бар. Коменданттык саатты бузгандар да камакка алынууда. Өрт коркунучун азайтуу үчүн электр жарыгы өчүрүлүүдө. Өрт болгон аймактагы 35 миңдей үй жана ишканалар электр жарыгысыз калды.

Эл аралык синоптик AccuWeather билдиргендей, бул АКШнын тарыхындагы эң кыйратуучу токой өртү болуп калышы мүмкүн. Келтирилген зыян азырынча 150 миллиард долларга бааланган.

Климаттын өзгөрүшү өрткө таасир этиши мүмкүнбү?

Катуу шамал жана жаан-чачындын аздыгы өрткө күч алышына себеп. Адистер климаттын өзгөрүшү дагы мындай өрттүн чыгуу ыктымалдыгын жогорулатып жатканын айтышат.

АКШнын батыш бөлүгү, анын ичинде Калифорния, эки жыл мурун аяктаган он жылдык кургакчылыкты баштан кечирип, аймактын экологиясын начарлатты. Узакка созулган кургакчылык жалын сымал пейзажды жаратты.

Жыйынтыгында Климаттын өзгөрүшү анын ичинде температуранын жогорулашы, узакка созулган кургакчылык жана кургак атмосфера Кошмо Штаттардын батышындагы токой өртүнүн коркунучун жана катаалдыгын жогорулаткандыгын жазат дүйнөлүк маалыматтарга таянып Шахрух Мажидов.