Туманбаев индустарды иштетип акчага туйтунуп жаткандай. Туманбаев эмне үчүн кыргыз жок калгансып индустарды иштетип жатат. Жаңы Ак үйдү куруп жаткан индустар жүрүшөт. Булар Индиядан келишип, 40-50 миң сомго иштеп жатышат. Ал эми Кыргызстанда жашаган кыргыздар иш таппай солоктоп бош жүрүшөт. Индиядан 600 адам келишиптир. Мунун барын жасап жаткан Каныбек Туманбаев болсо керек деген ойдо калдык. «Ким алып келди?» деп сурасак билбейт экен. «Келишим түздүңөрбү?» десек, "Жок эч кандай кагазга кол койбодук" деди. Булардын Кыргызстанда иштегени деле уруксаты болбосо керек деп ойлоп калдык. Эч кандай салык деле төлөбөйт окшойт. Ошол себептен Каныбек Туманбаев Индиядан алдырып акчага туйтунуп атса керек.

Байкап карап турсак кыргызстандыктардай эле иштейт. Өтө жай же өтө тез эмес. Бир топ индус куруучулар тамеки чегип көлөкөдө отурушту. Айтарым биздин мамлекет барган сайын бизнесменге айланып бара жатат. Бийликтин ордосу боло турган имаратты чет мамлекеттен келгендер куруп жатат. Эки эсе көп төлөсө дагы кыргыз жарандарын иштетиш керек болчу. Бул курулуш менен Каныбек Туманбаев элди ойлобогонун эки эсе көрсөтүп койду.

Биринчиден бул имаратты салык төлөчүлөрдүн акчасына (2-3 млрд.сом) курганы зарыл эмес болчу.

Экинчиден имаратты куруп жатканда Кыргызстандын жарандарын иштетсе болот эле. Каныбек Туманбаев курулушту эптеп өз пайдасы үчүн капчыгын толтурууга аракет кылууда.

Эгемендүүлүк күнү президент баш болгон беш бийлик эгеси элден өзгөчөлөнүп «Чыңгызхандын сөөрүсүндө» турушту. Жапаровдун оң тарабында ак калпак кийген Жапаров, Адыл Касымалиев, сол тарабында ак калпак кийишпеген Туманбаев, Эдил Байсалов, так ортосунда «жарым калпак» кийген өзү. «Жарым калпак» демекчи, Жээнбеков ак калпакты башынан түшүрчү эмес, Атамбаев ак калпакты «жарты чеке калак баш»-дегендей чанда эле кийчү. Ак калпакты көп кийбеген Жапаровго ак калпак шөлбүрөп анча деле жарашкан жок. Анын үстүнө бешөө тең ак калпак кийишсе болмок. Эдил Байсаловду жаман көзү менен карап койсо эртең эле көшөкөрлөнүп бир башына эки калпак кийип келмек. Ал эми Адыл Касымалиев Жапаровго кежирленип жүрүп көнүп калган, аны «ак калпак кийбе» десе ак калпак кийип келет. Туманбаевдин артында ырдаганды сагынып калса керек, ырчылар сүйүү ырларын ырдаса жарыша ырдап Ибрагим Жунусов, Атамбаев менен кошо кымпылдама бийлеп көнүп алган туйлап отургандар качан Туманбаев чыга калып ламбада бийлеп ийет деп күтүп отурду. Түнү боюу конокто болсо керек Туманбаевдин кээде коңурук тартканы телевизордон угулуп турду. Туманбаевди ырайына карап туруп сулуучумак эле жигит экен, бирок эмнегедир эл шайлаган он жылдын аягына чыкпай бийликтен кетээрине таң калам. Ылайым элди ызы-чуу кылган төңкөрүш болбосун, ылайым Туманбаевдин өмүрү узун болсун, анда эмне үчүн мөөнөтүнүн аягына чыкпайт болду экен? Табышмак!

 «Бир карын майды бир кумалак чиритет»-дегендей Адыл Касымалиев, Эдил Байсалов сыяктуу Жапаровго чөгөлөп жүрүшкөн арзыматтар бийликтегилердин барын чиритип бүттү. Анын убагында Туманбаев бийликте экинин бири болуп президентти көзү жокто сындап сүйлөп турган. Жээнбековдун убагында анын колуна суу куйгучу болуп жүрүп мамлекеттик жогорку кызматтарда иштеди. Атамбаевден калган  «тюльпандар» менен «миллион розаны» өстүрүп, анын шопуру Илмияновду эмес, өз алкымын өстүрдү. Эми арзыматчылыкты Адыл Касымалиев, Эдил Байсалов кенен үйрөткөн окшойт жаңы жыл алдында эл алдына чыгып алып үнү жаңырып турду. Бир гана Жапаровчо «Ваше высокого превосходительство» дегенди кошпой коошпой турду. Эми аны деле үйрөнүп алары бышык, Каныбек Туманбаев кошоматчылыктын сөөрүсүндө түбөлүккө калат.

Каныбек Туманбаев «Чыңгызхандын сөөрүсүнө» отурар алдында Адыл Касымалиев менен Эдил Байсаловду карап «замри» деп койду. Ошол бойдон экөө каккан казыктай катты. Денесинин бир мускулу да кыймылдабай, кыймылсыз мүлккө айланды. Дем алганга уруксат берип койгону ырас болуптур, болбосо дем алалбай ошол жерден «нокаут» кетишмек экен. Акыры биротоло эстеликке айланып баратканда көп сүйүү ырларынын  арасынан «Кыргызстанды коргойбуз» деген патриоттук ыр ырдалып, Жапаров, тоюз Каныбек Туманбаев кол чаап, ордунан тура калып атпайбы, Эдил Байсаловго каяктан пайда болгонун билбейм төрт кол менен кол чаап атыптыр. Ордунан атып турам деп абада калкып калды. Көрсө төрт колу эмес, эки кол, эки буту менен кол чаап жатыптыр. Кошоматчылыктын да чеги болот эмеспи.

Жакында эле өздүк мүлкүн декларация аркылуу  жарыя кылган Эдил Байсаловдун 4 миллион сом таап, бийликтегилердин арасында биринчи болуп келгени, базар кымбаттап, элдин жашоосу оорлоп, баратканын  тоготпогону белгилүү болду. Себеби анын чоң атасынан калган казнасы акалары менен бирдей эле ага да калып хансарай, кымбат баалуу машине минип, миллиондорду сапырганга мүмкүнчүлүгү жетет экен. Ошол үчүн ал элдин жашоосу күн санап оордоп баратканын сезбей үкасы Каныбек Туманбаевге бардык бийликти, анын ичинен тышкы саясатты бериш керек деп жулунуп турат. Берсе берсин үкасы Ак үйдү таштай качса Адыл Касымалиев, Эдил Байсалов сыяктуу кийинки президенттин колтугуна кире качпай, саясий аренадан дайын оту менен жоголот эмеспи. Мүмкүн аны Каныбек Туманбаев турганда кайра мурдунан  сүйрөп келер.

Каныбек Туманбаевди  Жапаров неге күчүктөй кылып ээрчитип алганын билбейм. Анын үстүнө алып келип туруп  эстеликтей катырып койгону менен жаш Каныбек Туманбаевдин жүрөгүнө «весна действует» этип атса керек. Жаңы жыл деп ырдаса томсоруп, махабат жөнүндө ырдаса мылжыйып отурду. Кызыгы «Койчунун таягынан»-дейт, Атамбаев менен Жээнбеков эки кыйышпас дос махабат ырларын жакшы көрүшкөнү менен президент болгон соң айласыздан патриоттук ырларды майрамдарда элге тартуу кылышчу. Ал эми жаңы жылда жалаң эле жалжактаган сүйүү ырлары ырдалып Каныбек Туманбаев менен шефи экөө жактырып турушту. Эмнеси болсо да кошоматчылардын ана башы, келечек президент Каныбек Туманбаевдин салтанаттуу триумфу башталды. Ал Атамбаевдин убагында мамлекетти жетектеген Икрам Илмияновдун көзгө басаар шопуру, Жээнбековдун учурунда мамлекеттик көзгө басаар атка минер, Жапаровдун убагында президенттин Иш башкармасынын жетекчиси болгон.  Эми анын Жапаровдон кийин президент болоруна шек жок.

Азизбек КЕЛДИБЕКОВ, NazarNews.kg

<