Кутманованын башына кут түшүп, Оргалча сыяктуу опурулуп, бийликтин эшигин тээп кирип калган. Аны чалчактатпай эсине келтиргендер да бар экен. Ушул күндө камалып сопу болуп калыптыр. Президент Жапаров "Кабар" агенттиги менен курган кезектеги маегинде акыркы кезде коомдо талкууланып жаткан актуалдуу маселелерге жооп берди. Анын ичинде мурдагы жаратылыш ресурстары, экология жана техникалык көзөмөл министри Динара Кутманованын иши жана анын уулунун Стамбулда уурдалышы боюнча комментарий берди.

— Мурдагы министр Динара Кутманова тушунда кызматта тургандардын бир катарына, анын жакындарына кылмыш иши козголду, кармалды. Динара Кутманова убагында сизди "Кумтөр" маселесинде катуу колдоп, кийин сиз бийликке келгенде жалгыз айым министр болуп иштеп, бирок анын ишмердүүлүгүнө карата ар кандай пикирлер айтылып келди. Ага кылмыш иши козголду. "Баламды бандиттер уурдап кетти, акча талап кылып атышат", - деп да чыкты. Ушул боюнча сиздин пикир кандай?

— "Баласын эч кандай эч ким уурдап кетпептир. Мага да Динара айым ыйлап кайрылганынан чындап эле ишенип алыпмын. Дароо министрге чалдым. Чалсам "спектакль уюштуруп атышыптыр" дейт. Көрсө, жоопкерчиликтен качыш үчүн өздөрү уюштуруп коюптур. Түркияда кармалып турат. Жакында депортация болуп келет. "Кумтөр" маселесинде колдоду эле деп кантип жоопкерчиликтен четтетип коебуз? Мага жеткен маалыматтар боюнча, "Кумтөрдөн" жаратылышты жашылдандырууга деп бөлүнгөн акчаларды жеп коюптур",- деп атышат.

Бир тууган сиңдиси дароо баарын ачык айтып чыкты. Кайсы акча каяка кеткен, кимиси канча акча алган жана башканын баарын айтып, көрсөтмө берди. Эми баласы келсе, ал да сурак берет. Тергөө көрсөтөт. Таза болсо акталышат. Жеп койгон болсо төлөшөт. Коомчулукка баары ачык болот", - деп билдирди Жапаров.

Учурунда Кутманова өзүн бийликтин эрке кызындай сезе турган. Ошондуктан буга ким унчугат эле деген ойдо болчубуз. Март айында кызматынан кеткени аз келгенсип, бүгүнкү күнү жөн жатпай оозу кычышып кетип, көрүнгөндү сүйлөп жатып камалып калды. Андан да жөн жүргөн баласын жоготуп ийдим дегени не деген шумдук! 2022-жылы аткаруу бийлигинин ишин мониторинг кылууда Кутманова жетектеген министрликке "төмөн" деген баа берилген. Кутманова министр кызматынан 2023-жылдын мартында күтүүсүз алынган жана ал үчүн өкмөт башчы Акылбек Жапаровду күнөөлөгөн.

Камакты эми аял-эрке министр Динара Кутманова толуктай тургандай. Жаратылыш ресурстары, экология жана техникалык көзөмөл министри болуп иштеп, кызматтан кеткен Динара Кутманова жакын арада камакка алынышы мүмкүн. Себеп дегенде, Кутманова министр болуп турганда мамлекеттин миллиарддаган сомун максатсыз иштетип, кызматка туугандарын аралаштырып мыйзамсыз, өзүм билемдиктерге барган. Бул тууралуу УКМКнын төрагасы Камчыбек Ташиев Министрлер кабинетинин жарым жылдык отчёттук жыйынында билдирген: "Жаратылыш ресурстары министри Кутманова кызматтан кетсе дагы чара көрүлөт. Анткени жылына Кумтөрдөн Жаратылышты коргоо фондуна 4 миллион доллар бөлүнүп турган. Акыркы эки жарым жылда 110 долбоорго миллиарддаган сом бөлүнүп, бир дагы долбоордон эффект болгон эмес. Сиңдисин, баласын, досторун, туугандарын баарын кызматка алып, аралаштырып алган. Ушунун негизинде жазасын алышат",- деп айтты.

Демек, жакынкы аралыкта Динара Кутмановага кылмыш иши козголуп, камакка алынышы мүмкүн. Балким, соодалашып башына айланган сур булутту таратууга аракет кылат. Мурдагы экология, жаратылыш ресурстары жана техникалык көзөмөл министри Динара Кутманова атайын кызматтын төрагасы Камчыбек Ташиевдин дооматтарын четке какты. Ал "Азаттыкка" комментарий берип жатып, өзү тууралуу бийлик жетекчилерине бир жактуу, туура эмес маалымат берилип жатканын айтты.

Кутманова ошондой эле Жаратылыш фондунан каржыланган 110дой долбоор натыйжасыз болгону жана туугандарын, жакындарын кызматка койгону жөнүндө сөздөрдү жокко чыгарды: "Жетекчилерге туура эмес маалымат берип, мени жаманатты кылып жатышат. Мен Камчыбек Кыдыршаевичке түз кайрылам, мени кабыл алып, менин жүйөмдү дагы угуп, объективдүү карап берсин. Буга чейин министрликти пландуу түрдө текшерип жатышкан. Корко турган эч нерсе жок, мыйзамсыз эч нерсе жасаган эмесмин деп отургам. Бирок бул жерде баары башкача болуп кетти. Бул жерде 110 долбоордун бирөө дагы натыйжасыз дегенге макул эмесмин. Ал долбоордун баары эки-үч жылдык долбоорлор, эми гана башталды. Ал жерде мэрияларга, айыл өкмөттөргө техника алынган. Лаборатория ачканбыз. Чоң-чоң бактарды тиккенбиз, анын баары телевизордон көрсөтүлгөн. Кызын, тууган-уругун аралаштырып алган деген сөздөр дагы жалган. Менин кызым жок, эки уулум бар",- деди Кутманова.

20-июлда өкмөттүн жарым жылдык ишин жыйынтыктаган жыйынында Улуттук коопсуздук комитетинин төрагасы Камчыбек Ташиев "коррупцияга" аралашкан мамлекеттик кызматкерлер эртеби-кечпи жазасыз калбасын эскерткен. Буга байланыштуу экс-министр Динара Кутманованы мисалга алып, аны Кумтөрдүн акчасына байланыштуу айыптаган: "Мамлекеттин бюджетине кол салган аткаминер жазасыз калбайт. Иштен кеткен болсоң дагы артыңдан кууп барып жазалайбыз. Бир эле мисалды айтайын. Мына, кечээ эле араңарда отурган, министр болгон Кутманова деген эжекебиз эсиңерде болсо керек. Кумтөрдөн Жаратылышты коргоо фондуна жылына дээрлик 4 миллион доллар бөлүнүп турган. Акыркы 2,5 жылдын ичинде 1 миллиард сомдун тегерегинде акча бөлүнгөн. Ал жерде 110дон ашык долбоор иштетилген, бирок бүгүнкү күндө бир дагы долбоордон натыйжа жок. Ал жерге (Кутманова -ред) жалаң баласын, сиңдисин, тууган-уругун, досторун, баарын аралаштырып алган. Ошонун баары азыр, ал иштен кеткенден кийин чыгып жатат. Бирок биз буга чейин иштеп жатканбыз, ушунун негизинде жазасын алышат", - деген Ташиев.

Динара Кутманова министр болуп 2021-жылы 13-октябрда дайындалган. Ага чейин 2020-жылы ноябрдан баштап Курчап турган чөйрөнү коргоо жана токой чарбасы боюнча мамлекеттик агенттиктин директору болуп турган. Кийин бул мекеме жоюлуп, министрлик болуп түзүлгөн. Министр болуп турганда Бишкектеги жана бир катар шаардагы абанын булганышына байланыштуу ага сын-доомат көбөйгөн.

Азизбек КЕЛДИБЕКОВ, NazarNews.kg