АКШ президенти Джо Байден Индиянын премьер-министри Нарендра Модиге кайрылып, Орусиядан сатып алган мунайдын көлөмүн көбөйтпөөгө чакырды. Видеобайланыш аркылуу бир саатка созулган сүйлөшүүдө Байден Орусиядан энергия сатып алуу менен Индия дүйнөдөгү өз позициясын бекемдей албастыгын билдирди. Америка жана башка мамлекеттер Москванын энергетикалык кирешесин чектөөнүн аракетин көрүп жаткан маалда, Индия мунай сатып алууну күчөткөн. Индия өткөн жумада Орусияны БУУнун Адам укуктары боюнча кеңешинен чыгарып жатканда карманып калган 58 мамлекеттин катарына кирген. Нью-Дели Орусия Украинага кол салган февралдын соңунан бери Москвадан 13 миллион барелл чийки мунай сатып алды. Рейтерстин маалыматына караганда, былтыр бир жыл ичинде Индия Орусиядан 16 миллион баррел гана мунай сатып алган.

Март айында АКШда баалардын кескин көтөрүлүшү Орусиянын күнөөсү болгон. АКШнын президенти Джо Байден Айова штатында сүйлөп жатып билдирди. Байден ошондой эле Орусиянын Украинадагы атайын аскерий операциясы дүйнө жүзү боюнча газ жана тамак-аштын кымбатташына алып келгенин айтты. Америкалык лидер кырдаалды өзгөртүү үчүн колдон келгендин баарын жасап жатат деп ишендирүүгө аракет кылып, баанын өсүшүн басаңдатууга багытталган имиш жарлыктарын чыгарды. АКШнын Эмгек департаментинин маалыматы боюнча, март айынын акырына карата керектөө бааларынын жылдык баасы 8,5 пайызга өскөн. Өткөн жылдын февраль айында бул көрсөткүч 7,9 пайызды түзгөн. 1981-жылдын декабрынан берки эң жогорку өсүш болду.

АКШ президенти Джо Байден азык-түлүк кризиси тууралуу айтып жатып, жарандар үчүн бензиндин баасын төмөндөтүү чаралары жөнүндө айтып жатып, Кытай менен Украинаны чаташтырды.  Америка лидери Кытайды эң ири буудай өндүрүүчүлөрдүн бири деп атап, аны Украина менен чаташтырды: «Эки ири буудай өндүрүүчүсү: Кытай жана... Кечиресиз, Украина менен Орусия мурдагыдай кылып жаткан жок, андыктан баары өсүп жатат», - деп түшүндүрдү Байден. Ошол эле күнү Джо Байден жеке колго жасалган курал-жарактарды жөнгө салуунун жаңы эрежелери боюнча сөз сүйлөп жатып ката сүйлөдү. Америкалык лидер «кылмыш куугунтуктоо» (прокуратура) деген сөздүн ордуна «сойкулук» (сойкулук) деген сөздүн ордуна сериялык номуру жок «арбак куралды» көзөмөлдөө зарылдыгын жарыялады.

АКШ президенти Джо Байден орус лидери Владимир Путиндин Украинага карата саясатын "геноцид" деп эсептей турганын кыйытты. Байден Айова штатына болгон сапарында өлкөдө күйүүчү майдын кымбатташына байланыштуу кырдаалга комментарий берди. Ошол эле учурда, америкалык лидер анда түздөн-түз конкреттүү ысымдарды же өлкөлөрдү атаган жок. Бирок кийинчерээк ошол эле сөзүндө ал Путин тарабынан провокацияланган бензиндин баасынын көтөрүлүшүн жеңүү үчүн АКШнын стратегиялык запастарынан күн сайын бир миллион баррель мунай чыгарууну тапшырганын белгиледи.

Байден орус бийлигин АКШда бир галлон бензиндин баасы рекорддук жогорулашына айыптаган. Байден күйүүчү майдын баасына байланыштуу кырдаалды кризис деп атап, "Путиндин кымбатташы" май куюучу жайларда карапайым америкалыктарды каптап жатканын белгиледи. Ошол эле маалда ал бензиндин баасынын көтөрүлүшү Украинадагы окуяларга чейин эле башталганын мойнуна алды, себеби пандемиядан кийин суроо-талаптын калыбына келиши жана ага тете эмес сунуш.

26-мартта Байден Польша менен Украинанын чек арасындагы украиналык качкындар лагерине барганда Путинди касапчы деп атаган. Америкалык лидер сөзүн орус президенти “бийликте кала албайт” деген сөздөр менен аяктады. Буга чейин ал Путинди бир нече жолу "согуш кылмышкери" деп атаган. Кийинчерээк Байден анын Путин тууралуу билдирүүлөрү Вашингтондун саясий позициясы эмес деп ишендирди. "Мен жөн гана ачуумду билдирдим: Путин бийликте калбашы керек, анткени жаман адамдар жаман иштерди кыла бербеши керек", - деп түшүндүрдү ал.

Бучадагы жай тургундардын өлүмү тууралуу маалыматтар Сирияда Башар Асаддын өкмөтү химиялык курал колдонгон деген маалымат сыяктуу эле фейк болуп саналат: "Буча боюнча айтсам. Мен Батыш мамлекеттериндеги кесиптештерим менен бат-баттан сүйлөшүп турам. Алар "Буча" деп баштаганда эле мен алардан "Силер Раккада болдуңар беле? Дал ошол Сириядагы шаар АКШ авиациясы тарабынан жок кылынганын көрдүңөр беле?" деп сурайм. Ал жакта сөөктөр урандыларда айлап жаткан. Эч кимдин аны менен иши жок, эч ким байкаган да эмес. Анда Асаддын өкмөтү химиялык курал колдонгону көрсөтүлүп, кийин ал фейк болуп чыккан. Бучадагы маалымат дагы ошондой эле фейк", — деген Путин.

Украин бийлиги менен ЖМКлары Киевдин жака-белинде "орустардын кылмышы" тууралуу тартылган видеону тараткан. Аталган тасмада жолдо адамдардын сөөгү жатканы тартылган. Көргөндөр "сөөктөрдүн" колу кыймылдап, аскер техникасынын алдында калбоого аракет кылып жатканын байкашкан. Ал эми бир транспорттун күзгүсүнөн машина өтөрү менен туруп бараткан "маркумду" көрүүгө болот. Орусиянын Коргоо министрлиги Украина бийлигинин Буча шаарындагы россиялык жоокерлердин "кылмышын" тастыктады делген материалы — кезектеги чагымчылык экендигин билдирген.

Аталган министрлик орусиялыктар көзөмөлдөгөн аймакта бир дагы жергиликтүү тургун зордук-зомбулуктан жабыркабаганын белгилеп, аскер бөлүктөрдүн баары шаардан 30-мартта, Москва менен Киев өкүлдөрүнүн Стамбулдагы сүйлөшүүлөрүнөн кийин эле чыгып кеткенин эске салган.

Орусиянын президенти Владимир Путин Украинадагы "атайын аскердик оперцияда" максаттарына жетеринен күмөн санабай тургандарын белгиледи. Бул тууралуу трт.нет билдирди. Владимир Путин Россияда белгиленген космонавттар күнүнөн улам Амур  аймагындагы «Восточный» космостук базасына Беларустун  президенти Александр Лукашенко менен барды. Бул жерде  Орусия жана Украинанын ортосунда уланып жаткан согушка байланыштуу маалымат берген Путин орус армиясынын Донбасстагы жикчил администрацияларга жардам бергендигин жана Орусиянын коопсуздугунун түзүлүшү үчүн чаралардын көрүлгөндүгүн белгиледи. 

Азизбек КЕЛДИБЕКОВ, NazarNews.kg