18-февралда, Беларуссиянын борборунун көчөлөрүнүн биринде криминалдык авторитет Алманбет Анапияевдин сөөгү табылды, анын аты президенттин (Бакиевдердин) администрациясынын экс-башчысы Медет Садыркуловдун өлтүрүлүшү менен байланыштуу. Анапияев фамилиясы 2010-жылы жайында Кыргызстандын түштүгүндө болгон кандуу окуяга байланыштуу деп дагы айтылат. Маркум тирүү кезинде Камчы Көлбаевдин оң колу деп аталып калган. Бирок Алманбеттин криминалдык тарыхы терең изилденген окшойт, бүгүн биз ал жөнүндө сүйлөшпөйбүз. Анын өлтүрүлүшү боюнча тергөө дагы көптөгөн суроолорду жаратат. Эмне үчүн токтоп турат? Буга ким кызыкдар? Ички иштер министрлигинин кызматкерлери эмнени жашырып жатышат? Акыры, Анапияевдин өлүмүнө милиция кызматкерлери катышы барбы жана бул маселеде генерал Турганбаевдин өзү кандай роль ойногон? Ошол күндөрдөгү окуяларды эстесек.

Ошол күндөрдүн тарыхын окурмандардын эсине салайын. 16-февралдан 17-февралга караган түнү Минск шаарында кылмыштуу чөйрөдө Алманбет Алайский деген ат менен белгилүү Алманбет Анапияев өлтүрүлгөн. Анын сөөгү Минск көчөлөрүнүн бириндеги кымбат баалуу унаанын багажнигинен табылган. Анын жанынан Алмазбек Шакировдун атына жазылган паспорт табышкан, бирок документте Анапияевдин сүрөттү чапталган.

Алгачкы күндөрү коом божомолдорду бөлүштү, бирок эки күндөн кийин баардык күмөн саноолор жокко чыгарылды. Ички иштер министрлигинин маалыматы боюнча, 24-февралда негизги күбө Гүлжигит Абилазизов Кыргызстанга келген. Жаш жигит өзүн Анапияевдин жан сакчысы жана ашпозчумун деп тааныштырып, криминалдык авторитеттин өлтүрүлүшүнө күбө болгонун айтты. Тергөөнүн баардык канондорунан (тергөө убагында маалымат жашыруун болуусу керек эле) айырмаланып, Абилазизовдун көргөзмөсү жергиликтүү телеканал жана интернет басылмаларына жарыяланып, Анапияевдин өлүмүнө Жаныш Бакиев түз күнөөлүү деген роликтерди бере баштаган.

Атайын чакырылган пресс-конференцияда Абилазизовдун жактоочусу Кайрат Загибаев ал кандайча керемет жолу менен качып кеткендиги жөнүндө айтып берди:

- Анапияев ага конокторду тосуп алып, өзүн таштап, алар кетмейинче кайтып келбегиле деп буйрук берди. Менин кардарым аларды көчөгө чыкканда кире бериште жолуктурган. Ал көпкө күттү да, катып калды, кире беришке кайтып келип, төртүнчү кабатка көтөрүлүп, ошол жерде отурду. Бул аны сактап калды. Анапияевдин сөөгү батирден чыгарылгандан кийин, киллерлер Гүлжигитти издей башташкан, бирок аны тапкан эмес.

Адвокаттын айтымында, Кыргызстандын укук коргоо кызматкерлери мамлекеттик күбөлөрдү коргоо программасына ылайык, Абилазизовду дароо коргоого алышкан. Ал ушунчалык ишенимдүү кайтарылгандыктан, өзү жашаган жерди билбейт. "Эгер бир нерсе болсо, анын документтери, ал тургай сырткы келбети өзгөрүлөт", - деп ишендирди Загибаев.

Кийин бул окуя Кыргызстан менен Беларуссиянын ортосундагы дипломатиялык мамилелердин татаалдашына себеп болду. Чындыгында Абилазизовдун көрсөтмөлөрү жарыялангандан кийин дароо мамлекет башчысы Алмазбек Атамбаев сөз сүйлөдү. Ал Беларуссиянын бийлигин Бакиевдердин үй-бүлөсүнүн өкүлдөрүн кыргыз тарапка өткөрүп берүүгө чакырды. «Бакиевдер Беларуссиянын бийлиги бул кылмыштуу үй-бүлөнүн айбанатты жана адам жегич мүнөзүн көрүшү үчүн дагы кимди өлтүрүшү керек? Бул желмогуздар кайда барбасын, кан төгүшөт, анын ичинде аларды баш калкалаган Беларуссияда!" - деди президент эмоцияга алдырып.

Буга жооп кылып, Беларуссиянын Тышкы иштер министрлиги катаал жооп берди: “Кыргыз жетекчилигинин Беларуссияга карата мазактаган параллелдери жана билдирүүлөрү боюнча комментарий берүүнүн эч кандай мааниси жок. Мындай ысып кеткен эмоционалдык билдирүүлөр цивилизациялуу мамлекеттин лидеринин деңгээлинде мүмкүн эмес эле ... Бирок алардын бир жактуулугун четке каксак дагы, эң жогорку денгээлде айтылган оор кылмышка айыптоолор жалпы кабыл алынган эл аралык кылмыш-жаза нормаларына карама-каршы келет. өндүрүш. Кандай гана заманбап мамлекетте болбосун, Конституцияда жана мыйзамдарда соттун мыйзамдуу чечими менен күнөөсү далилденмейинче, эч ким кылмышка күнөөлүү деп табылбайт деп белгиленген. Бирок, Кыргызстанда болгон бир катар сыртынан козголгон сот процесстерине караганда, бул мамлекеттин сот адилеттигине болгон күмөн бар. Бул Кыргыз мамлекетинин өз жарандарынын укуктарын, анын ичинде сот адилеттиги менен корголуу укугун сактоону камсыз кылуу мүмкүнчүлүгүнө шек жаратат".

Мырзалар калп айтышты...

Ички иштер министрлигинин башчысы Мелис Турганбаевдин Абилазизов Москвадан өз алдынча учуп келип, адвокат Загибаев аркылуу укук коргоо органдарына кайрылды деген билдирүүсү чындыкка жакында шек жараткан пикирлер айтыла баштады. Социалдык тармактарда пайда болгон Домодедово аэропортундагы видеокөзөмөлдөөчү камералардан алынган кадрлар Гүлжигиттин коштоосунда болгондугун далилдейт.

Анын үстүнө, бул сүрөттөрдү жарыялаган Руслан Каралаевдин айтымында, бул сүрөттөрдү эч ким эле эмес, ИИМдин ГУБОПтун башчысы Мирлан Каниметов жана бөлүмдөрдүн биринин башчысы Таалайбек Мамбетакунов. Ошондой эле Абилазизовдун тууганы, Өмүрбек Текебаевдин ишенимдүү адамы аталган Жанышбек Гаипов алар менен кошо учуп кетишкен.

Милиция кызматкерлери өздөрү Москвага досторунун чакыруусу менен учуп келишкенин жана Абилазизов менен бир учакта кокустан болгонун айтышты. Анын үстүнө, алар анын кандай экенин билишпейт имиш. Бирок сүрөттөрдө тескерисинче, аэропорттун күтүү залында бул компаниянын бардык мүчөлөрү чогуу болушкан. Албетте, ал эмне болуп жаткандыгын жана ошол күндөрү Москвада "кокустан" болгон Турганбаевдин өзү жөнүндө да билген. Ал эми министр жана анын кол алдындагылар калп айтып жатса, Анапияевди ким жана кантип өлтүргөнүн билишет деп божомолдоого болот. Абилазизов бул иште жөн гана күбө эмес экендиги билинип калышы мүмкүн...

Анапияевди өлтүргөндөр - Кыргызстандабы?

Ачык булактардан белгилүү болгондой, Беларусь Республикасынын Тергөө комитети Абилазизовду суракка алуу мүмкүнчүлүгүн камсыз кылуу өтүнүчү менен кыргыз кесиптештерине бир нече жолу кайрылган. Козголгон кылмыш ишинин алкагында ал Анапияевди өлтүрүүгө шектүүлөрдүн бири катары аталып, издөөгө алынган. Беларуссиянын тергөөчүлөрү Кыргызстанга келүүнү да ойлошкон, бирок эч качан келишкен эмес. Кеп Гүлжигиттин алар менен байланышууну каалабагандыгында эмес - биздин коопсуздук күчтөрү анын башка мамлекеттин ыкчам кызматкерлери менен жолугушуусун өжөрлүк менен каалабайт. "МКга" Башкы прокуратурадагы булактан белгилүү болгондой, ИК РБга Кыргыз Республикасынын Ички иштер министрлигинен Абилазизов күбөлөрдү коргоо программасын таштап, республиканы белгисиз тарапка таштап кетти деген билдирүү жөнөтүлгөн. Демек, аны суракка алуу мүмкүн эмес, ал тургай беларуссиялык тергөөчүлөрдүн бул жакка келишинин мааниси жок.

Эмне үчүн биздин укук коргоо органдарынын кызматкерлери, эгерде алар бул адам өлтүрүүнүн бетин ачууга кызыкдар болсо, анда беларуссиялык кесиптештерине жардам бергиси келбейт? Иштин жагдайларын иликтеп көрүп, тарых Ички иштер министрлиги көрсөткөнгө караганда таптакыр башкача жол менен өнүгүп кетиши мүмкүн деген жыйынтыкка келдим.

Абилазизов өзүн Анапияевдин жанынан жүргөндүгү кокустан болгон эмес: ал жигит мушташ өнөрү менен алектенип, качандыр бир кезде Гүлжигитке ага иштөөнү сунуш кылган. Жигит макул болуп, Алманбет менен Минскиге барган, ал үй жумуштарында (үйдү тазалоо, тамак-аш даярдоо ж.б.) жардам берип жүргөн. Официалдуу маалыматта сүртүмдөрдө.

Балким, качандыр бир кезде Абилазизов бөтөн жердеги бир калыптуу жашоосунан тажап, үйүн, Кыргызстанда калган туугандарын жана досторун сагынгандыр. Гүлжигит бир нече жолу кетүүгө аракет кылган, бирок Анапияев анын пикирине каршы болгон-дейт. Көңүлү чөккөн Абилазизов өзүнүн мекениндеги, анын агасы Жанышбек Гаиповго телефон чалып мекенге баргысы келгенин, бирок Анапияев коё бербей жатканын айткан имиш. Гаипов министр Турганбаевден жардам сурап кайрылган: анын жээни криминалдык органга кызмат кылып жүргөнүн айтат. Көктөн издегени жерден табылгандай болгон сырдуу топ бул маалымат менен кандуу операцияны баштайт...

Москвадан Минскке, 700 кмден бир аз ашыгыраак, беш-алты сааттын ичинде бир борбордон башкасына унаа менен жетүүгө болот. Эки мамлекеттин ортосунда чек ара тилкелери жок, андыктан Минскиге катталбай жана иш жүзүндө байкалбай келсеңиз болот. Теориялык жактан алганда, Турганбаев Абилазизов аларды белгиленген жерде күтүп турган Беларуссиянын борборуна өзгөчө ишенимдүү адамдарын жибере алат. Алар өз кезегинде, ага Гүлжигит картриджди тамак-ашка же суусундукка аралаштырган бир зат бериши мүмкүн. Андан кийин, ал сыртка чыгып, бир аз гана сейилдөөгө мүмкүнчүлүк алса, "коноктор" ыплас иштерин бүтүрүшкөн. Кайра кайтып баратканда Абилазизов РИИБ бардык процесстик жана тергөө нормаларына каршы маалымат агенттиктери аркылуу дароо жайылткан окуяны жаттап алган...

Версиясы ишенимдүү. Анын үстүнө Абилазизов жөнүндө көптөн бери эч кандай жаңылык болгон эмес жана Кыргыз Республикасынын укук коргоо органдары аны тез арада унутууга аракет кылып жатышкандай. Классиктин сөздөрү эске түшөт: "Мавр өз ишин аткарды - мавр кетиши мүмкүн". Гүлжигит Абилазизов кызматтары керек болбой калган мавр болуп калган жокпу?

* * *

Мен министр Турганбаев менен өз оюмду бөлүшүп, Гүлжигит менен жолугушуу уюштуруп, анын чын эле тирүү жана ден-соолугу чың экендигин жана полиция тарабынан корголгонун сурадым. Мелис Токтомамбетович: күбө жашыруун жашырылган, аны менен жолугушуу мүмкүн эмес дешет.

- Ал эми Анапияевдин өлтүрүлүшү чындыгында кандайча болгон деген сунушталган версия жөнүндө эмне айтууга болот?

- Мунун баары куру сөз, - деп Мелис Токтомамбетович адатынча жооп берди. Анын үстүнө, Анапияев бандит болгон, мен ага журналисттердин мындай кызыгуусун түшүнбөйм. Ошондой эле Беларуста тергөө иштери кандай жүрүп жаткандыгын билбейм. Абилазизовду ГУБОПтун кызматкерлери коштоп жүрдү деген кептер куру сөз. Ал өзү Ички иштер министрлигине келип, коргоону суранган, азыр Гүлжигит күбөлөрдү коргоо программасынан өтүп жатат.

Бул иш боюнча биз качандыр бир кезде чындыкты билебизби? Өлкөнүн жетекчилиги буга кызыкдар болбосо, анда ал бийик трибунадан Минск шаарында канкорлор отурган деп жарыялаган. Генерал Турганбаевдин маркум Анапияев бандит болгон жана анын өлтүрүлүшү көңүл бурууга татыктуу эмес деген билдирүүсүн мындайча чечмелөөгө болот: бандиттерге каршы күрөштө бандиттик ыкмаларды колдонууга жол берилет. Ошондо гана биздин мамлекеттик тарабынан бандиттик ыкма колдонулса бандиттерден кандай айырмасы бар? Бийлик башындагылар гана...

Улугбек Бабакулов, (Котормодо кемчилик кеткен болсо кечирим сураймын)

Маалымат, Askat Teyitтин Фейсбук баракчасынан алынды

Булак: NazarNews.kg