АКШнын мамлекеттик катчысынын жардамчысы Дональд Лу Борбор Азия өлкөлөрүнө болгон иш сапарында “Борбор Азия медиа программасы” деп аталган долбоорду кайра жандандырууну сунуштаганын ишенимдүү булактардан билдик. Долбоордун демөөрчүсү жана дем берүүчүсү, сиз ойлогондой, USAID деген аббревиатура менен белгилүү болгон АКШнын Эл аралык өнүктүрүү боюнча агенттиги.

Бул абдан күчтүү "өкмөттүк эмес уюм", америкалык "жумшак күчтүн" эң күчтүү куралдарынын бири.  Ал 2014-жылы Борбор Азияда Internews Network программасын негиздеген. Эми анын жардамы менен аймакта жигердүү ишин баштоону көздөп жаткандай.

Бул программа, уюмдун сайтында айтылгандай, «Борбор Азияда, балансталган маалыматтык чөйрөнү» тагыраак айтканда Кыргызстанды өнүктүрүүгө багытталган.

Региондогу массалык маалымат каражаттары үчүн укуктук чөйрө, АКШнын пикири боюнча, ошондой эле жагымсыз бойдон калууда жана журналисттердин ишмердүүлүгүн негизинен чектейт.  Жергиликтүү медианын коммерциялык ийгиликке жетүү аракетиндеги жетишкендиктери демократиялык эмес мыйзамдар менен чектелет, дешет алар.  Ал эми мамлекеттик эмес ММКларда мамлекеттик же орусиялыктар менен атаандаша ала тургандай профессионалдуулук жетишсиз.

Ушуга таянып, биз Вашингтондон биздин медиа чөйрөбүзгө түз кийлигишүүнү күтүшүбүз керек. Бул максатта журналисттер жана редакторлор үчүн тренингдерди жана таанышуу сапарларын уюштуруу, маалыматтык контентти даярдоо жана аны басылмалардын ортосунда алмашуу үчүн гранттарды берүү пландаштырылууда.

Ошондой эле, "америкалык өнөктөштөр" жалган жалаа үчүн кылмыш жазасын бир топ жеңилдетүүгө жетишүүнү каалашат. Эмне үчүн? Мүмкүн, ушул жалааны көбөйтүш үчүнбү? Америка Кошмо Штаттарынын өзүндө болгондой эле, мурдагы президент Дональд Трамп түздөн-түз алдыңкы телеканалды патологиялык калп деп айыптаган. Бүгүнкү күндө бул Америка демократиясынын принциптеринин бири, алар муну ким үчүн зарыл деп эсептесе, ошонун баарына таңуулоого аракет кылып жатышат.  USAID Борбордук Азиянын бардык беш өлкөсүнө “жардам” көрсөтүүгө ниеттенүүдө, албетте өз ниети менен.

Америка Кошмо Штаттары менен Британия үчүн бүгүнкү геосаясий тирешүүдө Борбор Азия, апыртпастан, өтө маанилүү.  АКШнын жумшак күчүнүн авангарды катары USAIDдин аймактагы ишмердүүлүгүнүн активдешүүсүн, Борбор азия Россия, Кытай жана Иранга жакындыгы аныктайт.

Айтмакчы, бул контекстте Дональд Лу Ооганстанды көп эскерет. Америкалыктар бул өлкөнү биз менен бирдиктүү геосаясий мейкиндикке байланыштырып жатканын көрсөк болот. Ал эми белгисиз тик учактардагы кээ бир белгисиз күчтөр ИГИЛ согушкерлерин жана башка ушул сыяктуу террордук түзүмдөрдү Сирия менен Ирактан Ооганстандын түндүгүнө жигердүү түрдө өткөрүп жатканын ушуга байланыштырсак, анда абдан жаман ойлор жаралат.

Булак: NazarNews.kg