АКШнын Мамлекеттик департаменти шейшемби күнү интернеттеги америкалык көз караштарды цензуралоо же басуу максатында америкалык технологиялык компанияларга басым уюштурган деп айыпталган беш европалык жаранга АКШга кирүүгө тыюу салынганын билдирди. Бул тууралуу Arab News басылмасы жазды.

Мамкатчы Марко Рубио «радикал активисттер» жана «саясий максатта куралга айланган» өкмөттүк эмес уюмдар деп мүнөздөгөн бул европалыктар май айында жарыяланган жаңы виза саясатын бузушкан. Аталган саясат АКШда мыйзам менен корголгон сөз эркиндигин цензуралоого жооптуу деп эсептелген чет элдик жарандардын өлкөгө кирүүсүн чектөөнү карайт.

«Европадагы идеологдор узак убакыттан бери америкалык платформаларды өздөрү каршы болгон америкалык көз караштарды жазалоого мажбурлоо аракеттерин жетектеп келишет», — деп жазды Рубио X социалдык тармагына.

Трамп администрациясы мындан ары мындай ачык экстерриториялык цензурага чыдабайт

АКШнын мамлекеттик катчысынын коомдук дипломатия боюнча орун басары Сара Роджерс бул беш европалыкты социалдык тармактагы билдирүүлөрүндө атады. Алардын арасында санариптик жек көрүү менен күрөшкөн уюмдардын жетекчилери жана мурдагы Еврокомиссар бар. Ал Илон Маск менен Дональд Трамптын онлайн-интервьюсун түз эфирде көрсөтүү маселеси боюнча ачык кайым айтышууга барган.

Рубионун билдирүүсүндө бул адамдар чет элдик өкмөттөрдүн америкалыктарга жана америкалык компанияларга каршы багытталган цензура кампанияларына көмөктөшкөнү айтылып, мунун АКШ үчүн «олуттуу терс тышкы саясий кесепеттерге» алып келиши мүмкүн экени белгиленген.

Бул визалык чектөөлөр Трамп администрациясынын интернеттеги сөз эркиндигине чет элдик таасирге каршы кампаниясынын бир бөлүгү болуп саналат. Ал платформа жөнгө салуу же санкциялар эмес, иммиграция мыйзамдарын колдонуу жолу менен ишке ашырылууда.

Сара Роджерс атаган беш европалык төмөнкүлөр:

• Имран Ахмед — Санариптик жек көрүү менен күрөшүү борборунун аткаруучу директору;

• Жозефина Баллон жана Анна-Лена фон Ходенберг — Германиядагы HateAid уюмунун жетекчилери;

• Клэр Мелфорд — Дезинформациянын глобалдык индексинин жетекчиси;

• Тьерри Бретон — санарип маселелерине жооп берген мурдагы Еврокомиссар.

Роджерс X тармагындагы билдирүүсүндө француз ишкери жана мурдагы каржы министри Бретонду Евробиримдиктин Санариптик кызматтар жөнүндө мыйзамынын (DSA) «башкы демилгечиси» деп атады. Бул мыйзам интернет колдонуучулардын коопсуздугун камсыздоо үчүн катуу талаптарды киргизип, жек көрүүчүлүк сыяктуу зыяндуу же мыйзамсыз контентти белгилөөнү камтыйт.

Ал ошондой эле Бретондун 2024-жылдын август айында президенттикке талапкер болуп турган Дональд Трамп менен Илон Масктын түз эфирдеги маегине байланыштуу « терс контентти күчөтүшү мүмкүн» деген эскертүүсүн эске салды.

Бретон буга жооп кылып X тармагында Евробиримдиктин бардык 27 мүчө мамлекети 2022-жылы Санариптик кызматтар жөнүндө мыйзамды колдоп добуш бергенин билдирди. «Америкалык досторубузга: “Цензура сиз ойлогон жерде эмес”», — деп жазды ал.

Франциянын тышкы иштер министри Жан-Ноэль Барро Бретонго жана калган төрт жаранга карата визалык чектөөлөрдү Франция айыптай турганын билдирди. Анын айтымында, аталган мыйзам «офлайн режиминде мыйзамсыз болгон нерсе онлайнда да мыйзамсыз болушу үчүн» кабыл алынган. Ошондой эле ал бул мыйзам «экстерриториялык күчкө ээ эмес жана АКШга тиешеси жок» экенин белгиледи.

Европалыктардын көпчүлүгү визасыз кирүү программасына киргендиктен, АКШга кирүү үчүн виза талап кылынбайт. Бирок алар Ички коопсуздук министрлиги башкарган онлайн арыз формасын толтурушу керек. Америкалык аткаминердин айтымында, бул беш адамдын айрымдары министрликтин көзөмөлүнө дал ушул система аркылуу түшкөн болушу мүмкүн.

Быйыл АКШ чет элдик жарандарга карата башка да визалык чектөөлөрдү киргизген. Алардын ичинде Африка жана Жакынкы Чыгыштагы айрым өлкөлөрдөн, ошондой эле Палестина автономиясынан келгендер да бар. Айрым мамлекеттердин жарандары виза алуу учурунда каржылык кепилдик депозитин тапшырууга милдеттендирилиши мүмкүн.