Ооганстан аялдар үчүн “түрмө мамлекетине” айланып баратат. Афганистанга барып влог тарткандар бар. “Талибан келгенден бери өнүгүү болду” деп айткысы келет, “көрсөткүсү” келет.  Бул тууралуу казактын эксперти Асхат Қасенғали өзүнүн сойиалдык баракчасына сарасеп салды.

Менимче, Казакстандан да барып аткандар бар. Кандайсың, коркунучту четке кагып? Алар барып, өз каалоосу менен контент түзүштүбү же экинчи тарап чакырдыбы, билбей калдым.

Эгерде сиз релиздерди карасаңыз, баары жакшы сыяктуу. “Аялдарга басым жок, салтты гана карманышат” деп айтылат. Бирок ошондойбу?

Кечээ дүйнөлүк маалымат каражаттарында талкууга алынган дагы бир маалымат чыкты. Ал Ооганстанда аялдардын укугун одоно бузган тыюулардын арасында дагы бир тыюу кошулганын жазган.

Эми "Ооганстанда аялдардын башка аялдар менен коомдук жайларда катуу сүйлөшүүсүнө тыюу салынган, ошондой эле Куран китебин үн чыгарып окууга да тыюу салынган".

Башкача айтканда, аялдын үнү эл алдында угулбашы керек. Буга чейин “аял киши менен коомдук чөйрөдө катуу сүйлөшпөсүн” деген тыюу салынган болсо, азыр “аял менен аялдын үнүн катуу чыгарып сүйлөшпөсүн” деген тыюу салынган. Бул бүтүндөй бир өлкө караңгылыкка кабылды дегенди билдирет.

Ооганстан жакында эле жаныбарларды сыналгыдан көрүүгө тыюу сала баштады. Бул тууралуу Би-Би-Си жазды. Ошондуктан, келечекте жаныбарларга байланыштуу программалар алынып салынышы мүмкүн. Ал негизсиз тыюу салууну улантууда. Ошентип илим, билим дагы артта кала берет.

Соңку жылдары Сауд Арабиясы аялдардын укугун коргоо боюнча көптөгөн тыюуларды жокко чыгарууда. Учкуч-аялдар бар, аларга футбол жана концерттерди көрүүгө уруксат берилди, алардын билим алуу мүмкүнчүлүгү көбөйдү, биринчи космонавт аялды даярдашты, аялдарга унаа айдаганга мүмкүнчүлүк берип жатышат, аялдардын билимине көбүрөөк каражат жумшашууда. Сауд Арабиясы адам укуктарын коргоо багытында бир топ ийгиликтерге жетишти.

Ал эми азыр бийликти колго алган талибдер “бул кризистен кантип чыгабыз, дүйнө менен кантип кызматташуу керек, ал үчүн кандай реформалар керек” дегендин ордуна акылга сыйбаган иштерди жасап жатышат.

Реформалар - бул чексиз тыюу! Эң жаманы арабызда адам укуктарына байланыштуу талиптердин аракеттерин колдогондор бар. Аларды комментарийлерден жана сөздөрдөн байкай аласыз. Акыл-эси соо адам жинди тыюуларды колдойбу?! -дейт, эксперт Асхат Касенгали.