Унаалардын зыяндуу чыгындылары, өндүрүш калдыктары жана экосистеманын деградациясы жылдан жылга абанын булгануусуна алып келүүдө. Натыйжада, онкологиялык, дем алуу жана жүрөк-кан тамыр ооруларынын масштабы көбөйүүдө.

Бул көйгөйлөрдү жоюу үчүн алгач абанын сапатына байкоо жүргүзүү керек, башкача айтканда ар кандай заттардан булгануу деңгээлин өлчөө керек. Ушул анализдин жыйынтыгы чыкканда гана абанын булганышын жана анын адамдардын ден-соолугуна терс таасирин азайтуу боюнча чараларды көрүүгө болот.

Абанын сапаты, анын мониторинги жана тунуктугу маселелери тегерек столдо Бириккен Улуттар Уюмунун Айлана-чөйрөнү коргоо программасы (ЮНЕП), БУУнун Европа экономикалык комиссиясы, БУУнун Өнүктүрүү программасы, Экология жана айлана-чөйрөнү коргоо боюнча мамлекеттик комитети жана башкалар катышкан.

Иш-чарага "Замин" Фондунун Камкорчулар кеңешинин төрагасы Зироат Мирзиёева катышып, аталган маселелер боюнча өз ойлорун билдиришти.

"Абанын булганышы чеги жок. Бул баарыбызга таасир этет жана биз ушул көйгөйдү чечүү үчүн күчтөрдү - өкмөттөрдү, бейөкмөт уюмдарды, жарандык коомду, илимий чөйрөнү, бизнес жана өндүрүштү бириктиришибиз керек. Ар бир адам таза абадан дем алууга укуктуу. Дүйнөлүк ден-соолук кризисине туш болуп турган чакта, бул өзгөчө маанилүү», - деди БУУнун Европадагы Регионалдык бюросунун директору Бруно Поцци.

"Абанын булганышына байкоо жүргүзүүнү автоматташтыруу" долбоору Гидрометеорологиялык тейлөө борбору тарабынан "Замин" Фонду жана ЮНЕПтин колдоосу менен үч этапта ишке ашырылат.

Бүгүнкү күндө долбоордун биринчи этабы аяктап, 63 байкоо түйүнү бирдиктүү аналитикалык борборго бириктирилди. Мониторингдин натыйжалары monitoring.meteo.uz ачык онлайн платформасында жана AirUz мобилдик тиркемесинде жарыяланат.

Экинчи этапта бүткүл республика боюнча абаны байкоочу автоматтык станцияларды орнотуу жана абанын мониторингинин эл аралык стандарттарын киргизүү каралган.

Үчүнчү этапта, мониторингдин жыйынтыктары өлкөдөгү бирдиктүү геоинформациялык маалымат базасына киргизилет жана эл аралык маалымат тутумдарына интеграцияланат.

Гранттык каражаттын негизинде орнотула турган бул станцияларды толук эксплуатацияга берүүнүн натыйжасында, абанын сапатына эл аралык стандарттарга ылайык мониторинг саат сайын жүргүзүлүп турат. Жарандар жашаган жериндеги абанын булгануу деңгээлин жана анын себептерин биле алышат.

Булак: NazarNews.kg