Кыргыз өкмөтү 14-январда кыргыз-тажик чек арасында «Кызыл-Бел» жана «Гүлистон» көзөмөл-өткөрмө жайларынын аймагында эки өлкөнүн өкмөт мүчөлөрүнүн сүйлөшүүсүнүн жыйынтыгында кол коюлган протокол боюнча кененирээк маалымат таратты.

Маалыматка караганда, жолугушуунун жүрүшүндө кыргыз-тажик мамлекеттик чек арасынын калган тилкелеринде аймактарды аныктоо иштерин улантууну жандантуу боюнча пикир алмашылды. Анын жыйынтыгында алты маселени камтыган протоколго кол коюлду. Анын алкагында:

1. Укуктук жумушчу топторго 2020-жылдын 15-февралына чейин 114 чакырым аралыктагы чек ара аймагын аныктоо боюнча макулдашылган позицияны берүү тапшырылды;

2. Топографиялык жумушчу топторго Баткен районунун жана Исфара шаарынын ортосундагы «Самаркандек» жана «Көк-Таш» тилкелеринин ортосундагы жерлерди аныктап, жерлерди алмашуу боюнча макулдашылган сунуштарды 2020-жылдын 1-мартына чейин иштеп чыгуу тапшырылды;

3. Тараптар Чоркух - Ак-Сай - Ворух, Көк-Таш – Ортобоз автоунаа жолдорунда биргелешкен күзөтүн улантууга, Исфара-Ворух жана Баткен-Исфана автоунаа жолдорунун кесилишинде жол чырактарын, байкоо камераларын орнотууну макулдашты;

4. Чектеш облустардын жергиликтүү бийлик органдарына чыр-чатактарга жол бербөө, ошондой эле чектеш райондордун калкынын зарыл маселелерин чечүү үчүн түшүндүрүү, алдын алуу иштерин жүргүзүүнү күчөтүү тапшырылды;

5. Социалдык-экономикалык жана маданий-гуманитардык мамилелерди өнүктүрүү, чыр-чатактардын алдын алуу максатында Баткен облусунун жана Согди облусунун жергиликтүү бийлик органдарынын ар тараптуу кызматташуусу күчөтүлөт;

6. Тараптар кыргыз-тажик мамлекеттик чек арасын делимитациялоо жана демаркациялоо боюнча комиссиянын, жумушчу топтордун ишин, чек ара маселелери боюнча жолугушууларды жалпыга маалымдоо каражаттарында чагылдыруу боюнча макулдашууларды бекем сактооо тууралуу бир пикирге келишти.

Жолугушууда кыргыз делегациясын вице-премьер-министр Жеңиш Разаков, ал эми Тажикстандын делегациясын тажик вице-премьер-министри Азим Иброхим жетектеди. Жолугушууга эки өлкөнүн күч түзүмдөрүнүн жетекчилери катышты.

Кыргызстан менен Тажикстандын жалпы чек арасы бир миң чакырымга жакын аралыкты түзүп, анын 60% эки тараптуу такталган. Талаштуу экени айтылып жаткан 40% жакын чек арада 70тей талаштуу участок бар. Такталбай калган аймактар калк жайгашкан айылдарга туура келет.

Азим Иброхим, вице-премьер правительства Таджикистана, заявил о необходимости скорейшего завершения процесса делимитации границ соседних стран, которые когда-то входили в единый Советский Союз. «За многие годы люди стали родственниками и, я думаю, что у них нет причин нападать друг на друга. Люди должны чувствовать себя в безопасности - они не виноваты, что живут здесь. Мы должны решить вопрос таким образом, чтобы у жителей не возникало сомнений по поводу возможных незаконных сделок. Вопрос должен быть решен на основе интересов и в пользу обеих сторон», - заявил высокопоставленный таджикский чиновник.

Ситуация на таджикско-кыргызской границе обострилась в ночь с 9 на 10 января. Пресс-центр Пограничных войск ГКНБ Таджикистана опубликовал заявление, в котором обвинил группу жителей села Коктош сельсовета Аксай Баткенского района в том, что те, «вооружившись охотничьим оружием… препятствовали проходу граждан РТ по дороге села Сомониён сельсовета Чоркух города Исфары». Таджикское погранведомство заявило, что накануне вечером киргизские граждане «закидали камнями легковую автомашину марки «Мерседес-бенц», принадлежащую жителю села Ходжаи Аъло», а в ответ «на провокационные действия кыргызских граждан» жители села Ходжаи Аъло (Таджикистан) закидали камнями автомашину гражданина Кыргызстана. В заявлении таджикской стороны также говорится, что прибывшие на место инцидент представители ОВД Исфары и Баткенского района «взяли ситуацию под контроль».

Однако в заявлении отдела по связям с общественностью и СМИ Государственной пограничной службы Кыргызстана ответственность за произошедшее возложена на таджикскую сторону. В частности, в ведомстве заявили, что «в ночь с 9 на 10 января на кыргызско-таджикской границе вновь стреляли, а пару автомобилей граждан Кыргызстана закидали камнями». В заявлении говорится, что примерно в начале часа ночи и через час после этого в двух инцидентах, произошедших в местности Жака-Орук села Орто-Боз Баткенского района и в местности Кочо-Карын граждане Таджикистан закидали камнями автомобили граждан Кыргызстана.

Таджикистан и Кыргызстан разделяет граница протяженностью 970 километров. Из них согласовано 519 километров, а оставшаяся часть значится спорной.

Булак: "Борбор Азия жаңылыктар кызматы"