– Бегалы мырза, Батукаевдин мыйзамсыз бошотулушу боюнча ошол кездеги вице-премьер-министрлик кызматты аркалаган Шамил Атаханов жана Саламаттыкты сактоо министри камакка алынды. Бул маселенин алкагында дагы кимдер камакка алынышы мүмкүн?

– Негизи Батукаевдин иши боюнча Шамил Атахановдун камалганы туура эле болду. Анткени, ал буйрукту аткаруучулардын бири болгон. Бирок, ал азырынча ким буйрук бергенин айтпай жатса керек. Батукаевдин мыйзамсыз чыгарылганы боюнча иш алдыга жылып баратса, коомчулукта “Шамил Атахановду камабаш керек эле, ал саясий куугунтукка кабылды” деген шылтоо менен аны коргоого алгандар чыга баштады. Анын шылтоосу менен орто кылымдагы трайбализмден чыкпаган байкуштар Атахановду коргомуш болуп, алардын кожоюну Атамбаевге ачык эле жан тарта башташты. Анткени, андан кийинки маселелер логикалык жактан алып караганда Атамбаевге барып такалат. Себеби, Батукаевди Атамбаевдин буйругу жок эч ким бошото албайт болчу.

Эгер Атамбаев бул ишке киришпегенде эбак эле популистигин карматып, 2013-жылы эле кримтөбөлдү чыгарып жиберген тийиштүү кишилерди каматып салмак. Кыскасы, Батукаев түздөн-түз Атамбаевдин буйругу менен чыккан мыйзам бузуу. Бирок, ага карабай атамбаевчилер чыйпылыктап, муну саясий куугунтук катары баалап жатышат. Алар өздөрү түшүнбөй эле “Атахановду СИЗОго камап коюшуптур, УКМКга камаш керек эле”- деп жатышат. СИЗОго камаганда деле бул иш УКМКнын функциясына кирбейт. Анткени, бул ишти Ички иштер министрлиги тергеп жатат. Эгер бул иш коопсуздук маселесине кирген иш болсо, Башкы прокуратура УКМКга бермек. Эми Атахановдун иши Ички иштер министрлигинин линиясы менен кетиши керек. Кылдан кыйкым издегендер кыйыр түрдө дагы, түз түрүндө дагы Атамбаев менен Атахановду коргоого алышканы уят эле иш болду.

Анткени, Батукаев канчалаган кыргыздын жарандарын өлтүрүп, кулактарын кескен. Кримтөбөлдөрдөн бийлик талашып канчалаган жазыксыз кишилерди, депутаттарды баш кылып, жардамчыларын төш кылып өлтүргөн. Ага чейин да канчалаган адамдарды өлтүргөнү үчүн узак жылга соттолгон. Мына ушундай оор кылмыштарды жасап түрмөдө отурган чоң кылмышкерди чыгарып жиберишкени кыргыздарды тебелеген, орунсуз, осол иш болду. Ошон үчүн коомчулук Батукаевди мыйзамсыз чыгарганга тиешеси барлардын баарына юридикалык да, саясий да баа берилиши керек деп жатат. Кыргызстанда мындай иш экинчи кайталанбаш үчүн тиешелүүлөрдүн жазалаш керек.

– Мындай сунуштар Атамбаевдин доорунда эле түштүбү же ага чейин деле түшчү беле?

– Акаевдин, Бакиевдин учурунда деле андай адамдарды бошотууга 10 миллион долларга чейин берели деген сунуштар түшкөн. Бирок, алар ага макул болушкан эмес. Канкор деген Жаныш Бакиевдин өзүнө да так ошондой сунуш түшкөн. Бирок, Жаныш Бакиев алардын шартына, сунушуна көнбөй койгон. Тилекке каршы, Атамбаевдин кошоматчылары жана жан-жөөкөрлөрү кыргызга кыянатчылык кылган ишке барабар иш кылып, Батукаевди чыгарып жиберишти. Башкача айтканда, лидер, кримтөбөл болом деп бардыгын талкалаган кишини мамлекеттен кызыл килем төшөп узатуу Атамбаевдин режиминде гана орун алды.

– Эми адилеттүүлүктү орнотуш үчүн сөзсүз Батукаевди да кайра алып келип камаш керекпи?

– Батукаевди алып келүү аракети жасалганы менен ал формалдуу түрдө гана болуп калат. Анткени, аны 10 миллион долларга чейин берип, бошотуп кеткен тарап бербейт. Прокуратура тийиштүү документтерин жөнөткөнү менен ал башка мамлекеттин жарандыгын алып алган. Ошондуктан алар эч качан өз жаранын бербейт. Ошон үчүн аны кайра бербей турган абалга жеткирип, түрмөдөн чыгарып жиберишкендердин бардыгын жазалаш керек. Анткени, башка мамлекетте Атамбаевдин доорунда орун алгандай осол нерсе орун алышы мүмкүн эмес.

Булак: «Майдан.kg»